COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi
COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi
COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
sonradan yaþanan travmalarda bu olgunlaþma daha geç<br />
olabilmektedir. Pressey ve Robinson b (1991, s.35)'ye göre<br />
henüz konuþabilecek olgunlukta olmayan 15 aylýk bir<br />
çocuk, ebeveynin sabýrlý uðraþmalarýna ve verilecek derslere<br />
raðmen konuþma hazýrlýðýndan mahrumdur.<br />
Öðrenme: Geliþmenin meydana gelebilmesi için<br />
büyüme ve olgunlaþmayla birlikte öðrenmeye de gerek<br />
vardýr. Öðrenme kiþinin çevre ile etkileþimi sonucu meydana<br />
gelen gözlenebilir, nisbeten sürekli, yaþantý kazanma<br />
sonucunda oluþan davranýþ deðiþikliðidir. Belli bir büyüme<br />
ve olgunluða eriþen çocuðun geliþme gösterebilmesi için<br />
çeþitli öðrenme deneyimlerine ihtiyacý vardýr. Çocuk, yürüme<br />
olgunluðuna ulaþmasýna raðmen, yürüme için gerekli<br />
fýrsatlar verilmezse yürümesi gecikebilir. Yine çocuðun zihinsel<br />
geliþimini saðlamak için gerekli uyarýcýlar verilmelidir.<br />
Çocuk okuma yazma becerisini öðrenebilecek büyüme<br />
ve olgunluða eriþtikten sonra bu beceriyi rahatlýkla kazanabilmektedir.<br />
Çocuk okuma yazmayý öðrenebilecek olgunluða<br />
gelmeden bu beceriyi öðrenmede zorluk yaþar.<br />
ÇOCUK GELÝÞÝMÝ, EÐÝTÝMÝ VE SAÐLIÐI<br />
Þekil 1. Beyin geliþimi; bazý yeteneklerin geliþiminde kritik dönemler<br />
Kaynak: “Yeteneklerin geliþimi” çocuðun psikososyal geliþimini destekleme: ÇP GD Programý (www.sbu.saglik.gov.tr)’dan alýnmýþtýr.<br />
14<br />
Hazýrbulunuþluk: Bireyin bir öðrenmeyi gerçekleþtirebilmesi<br />
için o öðrenme ile bilgi altyapýsýnýn (önkoþul<br />
öðrenmeler), olgunluðunun, yeteneðinin, motivasyonunun,<br />
saðlýk durumunun etkisi büyüktür.<br />
Örneðin; çocuðun yakan top oynayabilmesi için<br />
koþabilmesi (büyüme-olgunlaþma), topun nasýl oynanacaðýný<br />
bilmesi (önkoþul öðrenmeler), top oynamaya istekli<br />
(motivasyon) ve saðlýkla ilgili top oynamasýna engel teþkil<br />
edecek bir hastalýðýnýn olmamasý gerekmektedir. Bunlardan<br />
birinin gerçekleþmemiþ olmasý çocuðun yakan top<br />
oynamasýna engeldir.<br />
Geliþimin Kritik Dönemleri: Belli yaþlarda belli tür<br />
öðrenmelere karþý ilgi ve duyarlýlýk vardýr. Bu nedenle<br />
çevredeki belli öðrenmeler, önceye göre dikkatlerini daha<br />
çok çeker ve bunlarý daha hýzlý öðrenirler. Bu nedenle<br />
belli dönemlerde öðrenme yaþantýlarý için fýrsatlar oluþturulmalý<br />
ve desteklenmelidir. Bu dönemleri iyi bilmek gerekir.<br />
Þekil-1’de bazý yeteneklerin geliþiminde kritik dönemler<br />
görülmektedir.