COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi
COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi
COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
12. Korkuya neden olabilecek masal-olay anlatýlmamalýdýr.<br />
13. Duygularýný boþaltabilecek etkinliklerle ilgilenmesi<br />
saðlanmalýdýr. Örneðin: Resim yapmak, oyun oynamak,<br />
toprakla ilgilenmek vb.<br />
14. Ýlgisi baþka konuya çekilmelidir.<br />
15. Uykudan önce güzel hayaller kurmasý saðlanmalý,<br />
güzel hikayeler anlatýlmalýdýr.<br />
GECE KORKULARI<br />
Gece korkan bir çocuk;<br />
* Yatmak istemez,<br />
* Annesiyle yatmak ister,<br />
* Saatlerce uykuya dalamaz.<br />
Gece korkularý yaþayan çocuk; þýmartýlarak ve gevþek<br />
disiplin uygulayarak aile ile uyumasýna izin verilmiþ,<br />
kural konulmamýþ çocuklardýr. Saatlerce uykuya dalamaz<br />
ise gerçekten bir þeyden korkmuþ olabilir. Anne-babanýn<br />
cinsel yaþamlarýna þahit olmuþ olabilir. Çocuk cinsel birleþmeyi<br />
babasýnýn annesine saldýrýsý olarak algýlar ve annesini<br />
koruma isteðiyle gece uyuyamaz. Anne babanýn<br />
kavgalarý, anne veya babanýn ara sýra evden gitmesi gibi<br />
durumlarda da çocuk geceleri korkabilir. Çocuk anne babaya<br />
aþýrý baðlýdýr, sürekli onlarýn yanýnda olmasýný ister<br />
ve onlara sarýlýr, tutar, yüzünü okþar. Bu çocuklarda gece<br />
korkusuyla birlikte týrnak yeme, tuvalete gitmek isteme,<br />
dýþarýya-okula gitmek istememe, huysuzluk, bebeksi tavýrlar<br />
da görülebilmektedir.<br />
KARABASANLAR<br />
Karabasan, uykuda gelen korkulara denir. Gündüz<br />
yaþanan heyecanlý olaylar uykuda kendini gösterir. Çocuk<br />
uykusunda sayýklar, ara sýra korkulu düþ görür. Korkulu<br />
rüyadan sonra uyanýp anne babasýnýn yataðýna sýðýnýr. Çocuklar<br />
bu korkulu rüyalarýný kullanýp “Anne korkuyorum,<br />
ben sizin yanýnýzda yatayým” diyerek anne babasýnýn yataðýna<br />
girmeyi alýþkanlýk durumuna da getirebilirler. Sýk<br />
sýk görülen korkulu rüyalar, genellikle çocuðun yaþadýðý<br />
gerilim ve kaygý belirtisidir. Çok korkutucu bir rüyadan<br />
sonra çocuk sýçrayarak veya baðýrarak uyanýr. Þaþkýn ve<br />
korkulu gözlerle çevresine bakar. Bir süre rüyanýn gerçek<br />
olup olmadýðýný anlayamaz. Yatýþtýrýlýnca yeniden uyur ve<br />
ertesi gün korkulu rüyasýný hatýrlar.<br />
ÇOCUK GELÝÞÝMÝ, EÐÝTÝMÝ VE SAÐLIÐI<br />
145<br />
Bazen karabasanda birkaç dakika ile yarým saat civarýnda<br />
çocuk korkulu rüyadan sonra uyanmaz, yataðýnda<br />
oturur, gözlerini korkuyla açar. Saçma sapan konuþur,<br />
anne babasýný tanýmaz. Yerinde debelenir, ayaða kalkýp<br />
amaçsýz dolaþýr, kendisini yatýþtýrmak isteyen anne babasýna<br />
tepki verir. “Geliyor” diye baðýrýr. Çocuk uyanýnca bir<br />
þey hatýrlamaz. Olup bitenleri bilmez. Uyanmazsa; çocuðun<br />
debelenme sýrasýnda kendisini yaralamasý önlenmelidir.<br />
Aileyi korkutan bu durum çok seyrek görülüyorsa<br />
kaygý verici deðildir.<br />
Gündüz yaþanan olaylar ve korkulu yaþantýlar uykuda<br />
da etkilerini sürdürürler. Örseleyici olaylar, kazalar<br />
ve yaþanmýþ büyük korkular, baþka etkileri yanýnda, hem<br />
yetiþkinde hem çocukta uyku bozukluklarýna yol açar.<br />
Düþ görme, gündüz çözümlenmemiþ olaylarýn bilinç<br />
dýþýný sürekli uðraþtýrmasý sonucu ortaya çýkarlar.<br />
UYURGEZERLÝK<br />
Çocukluk çaðýnda her yüz çocuktan 1-15’inde görülür.<br />
Erkek çocuklarda daha sýk olur. Uyurgezerlik ergenlik<br />
çaðýndan sonra çok azalýr veya tamamen kaybolur.<br />
Uyurgezerlik uykunun en derin olduðu ilk üç saat içinde<br />
görülür. Çocuk yataðýndan kalkar ve evin içinde dolaþýr.<br />
Bu esnada konuþabilir ama söyledikleri genellikle anlaþýlmazdýr,<br />
gözleri açýktýr, bakýþlarý donuktur, kapýlarý açmaya<br />
uðraþýr, dolaplarý amaçsýzca karýþtýrýr. Sonra kendiliðinden<br />
yataðýna döner veya baþka bir odada bir yerde uyuyup<br />
kalýr. Evin kapýsýný açýp sokaða da çýkabilir. Uyurgezerlik<br />
yarým ila bir saat arasýnda sürebilir. Uyurgezerlik esnasýnda<br />
çocuk bilinçsiz olmasýna raðmen bir yere çarpmaz. Sabahleyin<br />
kalktýðýnda ise hiçbirþey hatýrlamaz.<br />
Uyurgezerlik uykunun en derin olduðu 3. ve 4. dönemden<br />
çýkarken olur. Uyurgezerliðin görüldüðü gecelerin<br />
gündüzünde çocuklarýn daha gergin, stres altýnda kaldýklarý<br />
görülür. Aile içindeki baskýlar, çatýþmalar, okulla ilgili<br />
sorunlar uyurgezerliði artýrýr. Çocuk sýk sýk uykusunda<br />
gezmiyorsa kapý ve pencereleri sýký sýký kapamak dýþýnda<br />
bir önlem almak gerekmez. Uykuda gezme 10-15 günde<br />
1-2 kez görülüyorsa nedeni araþtýrýlmalýdýr.<br />
KEKEMELÝK<br />
Kekemelik, konuþma esnasýnda konuþmanýn akýcýlýðýný<br />
bozan duraklama, bazý ses ve sözcükleri tekrarlama<br />
ya da bir heceyi uzatarak söyleme ile kendini gösteren