COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi

ÇOCUK
etki mekanizmasý Þekil-3’de gösterilmektedir.
Þekil-4’de görüldüðü gibi hipotalamus, hipofiz ön
lobunu uyardýðý zaman hipofiz ön lobundan TSH, ACTH,
FSH ve LH hormonlarýnýn salýnýmýný saðlar. TSH, tiroid bezini
uyararak tiroid bezinden T3 ve T4 hormonlarýnýn salý-
ÇOCUK GELÝÞÝMÝ, EÐÝTÝMÝ VE SAÐLIÐI
Tablo 2. Çocugun Geliþimini Tehlikeye Sokabilen “Zorlayýcý Etmenler” ya da “Risk Faktörleri”
Erken doðum, düþük doðum aðýrlýðý.
Doðumsal engeller.
Beslenme, uyku sorunlarý.
Aþýrý aðlama, huzursuzluk, “zor
bebek”.
Enfeksiyonlar, akut ve kronik
hastalýklar.
Kabýzlýk, ishal.
Büyüme geriliði, kilo alamama.
Demir eksikliði anemisi.
Davranýþ sorunlarý.
Duygusal sorunlar.
Dil sorunlarý.
Ýliþki kurma sorunlarý, otizm.
Bedensel engeller.
Geliþimde gecikmeler.
AÝLE
Yoksulluk, geçim sýkýntýsý, iþsizlik.
Ýçe dönük, çocukla birlikte olamayan
ebeveyn.
Çocuðun verdiði ipuçlarýnýn anlaþýlmamasý,
yanlýþ anlaþýlmasý, duyarsýz
olunmasý.
Çocuða çok az ya da aþýrý uyaran verilmesi.
Depresyon, baþka ruhsal hastalýðý
olan anne-baba veya yakýn aile
bireyleri.
Eþler arasý geçimsizlik.
Madde baðýmlýlýðý (alkol, uyuþturucu,
sigara).
Aile içi þiddet (sözel, bedensel, cinsel).
Ailede saðlýk sorunu.
Aile geçiþ dönemleri (doðum, taþýnma,
boþanma, tekrar evlenme, hapis,
ölüm).
Uygun olmayan çocuk
bakýcýsý/bakýmý.
Çocuk saðlýðý ve geliþimi konusunda
bilgisizlik.
Sýklýkla evden uzaklaþan anne-baba.
Anne-babalýk konusunda beceriksizlik,
kendine güvenmeme.
Yenidoðan ve kardeþlerin bakýmýnda
akraba ve dostlarýn desteðinin olmamasý.
Aþýrý engelleyici, karýþýcý geniþ aile.
Aþýrý katý, engelleyen, eleþtiren veya
aþýrý koruyan anne-baba.
Çocuðu kabul edememe, ihmal, örseleme.
Kaynak: Ertem, Ýlgi: “Bebek ve Çocuklarda Geliþimi Etkileyen Riskler”www.dicle.edu.tr
25
ÇEVRE
nýmýný saðlar. ACTH ise böbrek üstü bezlerini uyarýr ve bu-
radan kortizon, kortikosteron, kortizol ve deoksikortikos-
teron hormonlarýnýn salýnýmýný saðlar. FSH ve LH ile yu-
murtalýklardaki follikülleri uyararak buradan östrojen ve
progesteron salýnýmý saðlar.
Yoksulluk, iþ olanaklarýnýn azlýðý.
Yetersiz, saðlýk koþullarý uygun
olmayan konut.
Ortamda trafik, çevre kirliliði, ses, þiddet
gibi tehlikeler.
Saðlýk hizmetlerine ulaþamama,
gereðince yararlanamama.
Yetersiz belediye hizmetleri.
Yetersiz çocuk ve eriþkin eðitimi
olanaklarý.
Özel gereksinimi olan ailelerin
destekten yoksun olmasý (özel
eðitim, rehabilitasyon, maddi destek).
Kýrsal bölgede maddi ve sosyal
destekten uzak kalma.
Kaliteli çocuk bakým/bakýcý
olanaklarýnýn olmamasý.
Irkçýlýk, ayýrýmcýlýk.