COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi

mümkündür. Dizanteriye her cins ve yaþtaki kiþiler yakalanabilir.
Çocuk ve yaþlýlarda, diðer bir hastalýðýn nekahatinde
bulunanlarda, dolaþým yetmezliði olanlarda, hamilelerde
ve veremli olanlarda aðýr seyreder. Hastalýðýn kuluçka
süresi, ortalama olarak 3-6 gün arasýnda deðiþir
(www.istanbulsaglik.gov.tr).
Kuluçka döneminden sonra ani baþ aðrýsý, halsizlik,
kusma, titreme ile ateþ yükselir. Karýn aðrýsý ile birlikte ishal
baþlar. Hasta günde 10 kez ya da daha fazla sayýda tuvalete
gider. Dýþký içinde kan, balgam ve cerahat vardýr.
Dýþkýlama, karýn aðrýsýný takip eden burultuyla baþlar. Þiddetli
bir aðrý ile dýþkýlama devam eder. Bazen hasta tuvalete
gidemeden yataða dýþkýlar. Ayrýca, mide-barsak sindirim
salgýsýnda azalma olduðundan hazýmsýzlýk da ortaya
çýkar. Barsakta gaz vardýr. Ýdrar yaparken yanma, bazen
durdurulamayan hýçkýrýk vardýr. Tansiyon, hastalýðýn ikinci
günü düþer, nabýz sayýsý artar. Çocuklardaki dizanteri
daha deðiþik seyreder. Çocuklarda sinir sistemi belirtileri
fazladýr, huzursuzluk, durgunluk ve havaleyle seyreder.
Su kaybý belirtileri çoktur. Dýþkýda balgam boldur. Dýþký
yeþil renktedir. Dizanteri eriþkinlerde 10-15 gün sürer.
Kronikleþen dizanteri ise gelip geçici iyileþmelerle senelerce
sürebilir (www.istanbulsaglik.gov.tr).
Tedavi þekli ise hastanýn yatak istirahatine alýnmasýdýr.
Beslenmesi ayarlanýr. Bol sývý verilir. Posa býrakan gýdalar
verilmez (sebze, meyve gibi). Ýshal, kusma ve ateþle
ÇOCUK GELÝÞÝMÝ, EÐÝTÝMÝ VE SAÐLIÐI
109
seyreden hastalýkta, hasta yaþlý ise veya baþka bir hastalýðý
daha varsa hastanede tedavi edilmesi gerekir.
Korunma aþamasýnda, hastalar karantinaya alýnýr,
dýþký dezenfekte edilmeden tuvaletlere dökülmez. Dizanteri
hastalarý ve taþýyýcýlarý, besin maddeleri ile temas etmemelidir.
Sular klorlanmalýdýr. Sütler iyi kaynatýlmalý ve
pastörize edilmeli, çið sebze ve meyveler temiz ve bol su
ile yýkanmalýdýr. Salgýnlar esnasýnda çið sebze ve meyve
yememelidir. Besinler karasineklerden korunmalý, el temizliðine
dikkat edilmelidir. Korunmada yaygýn olarak
kullanýlan bir aþý yoktur. Korunmada toplumsal alt yapý ve
hijyen þartlarý son derece önemlidir. Ýnsan çýkartýlarý ile su
ve besin maddelerinin kirlenmesi salgýnlara yol açacaðýndan
mutlaka uygun þartlar saðlanmalý , sular yeterince
klorlanmalý ve gýda iþi ile uðraþanlarýn sürekli kontrolleri
yapýlmalý ve bir olgu saptandýðýnda mutlaka çevresinde
kaynak araþtýrmasý yapýlmalýdýr (www.istanbulsaglýk.gov.tr).
Kýzamýkçýk
Kýzamýkçýk çocukluk çaðý hastalýðýdýr. Virüsler hastalýða
yol açar. Döküntülü bir hastalýktýr.
Bulaþma; virüs, burun-boðaz salgýlarýndan veya
anneden bebeðe plasenta (son) yoluyla geçer.
Belirtiler: Hafif soðuk algýnlýðý belirtileri ile baþlar,