COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi

ji kaynaðý olarak ta kullanýlýr (www.saðlýkbakanlýðý.gov.tr).
Madenler (Mineraller)
Madenler, iskelet ve diþlerin yapýtaþýdýr. Vücut suyunun,
oksijenin taþýnmasýnda rol alýr. Vücudu düzenleyen
enzimlerin bileþiminde yer alýr. Bunlar;
1. Kalsiyum
Saðlýklý vücut yapýsý için gereklidir. Vücuttaki demirin
kullanýmý ve alýnan gýdalarýn hücre zarýndan geçebilmesi
için gerekli olan bir mineraldir. Çoðunluðu vücutta
kemiklerde bulunur. Eksikliðinde, diþ ve sýrtta aðrýlar,
kemiklerde zayýflama, çatlama ve kolay kýrýlma
görülür. Stres, egzersiz yetersizliði, aspirin, fazla yað alýmý
ve diðer faktörler nedeniyle vücuttaki kalsiyum miktarý
azalýr.
Kalsiyum içeren besin gruplarý; buðday unu, susam,
mýsýr unu, pirinç, sýðýr eti, tavuk eti, yumurta, balýk,
süt ve süt ürünleri, kaþar peyniri, badem, kuru fasülye,
bezelye, ýspanaktýr.
2. Bakýr
Karaciðerde depolanýr. Vücut dokusu, hemoglobine
baðlý demirin korunmasý, C vitamini kullanýmý, beyin,
sinirler ve bað dokusu için bakýr miktarý önemlidir.
Bakýr, buðday, badem, fýndýk, ceviz, bezelye, fasül-
ÇOCUK GELÝÞÝMÝ, EÐÝTÝMÝ VE SAÐLIÐI
88
ye, kabuklu deniz ürünleri, karaciðerde bulunmaktadýr.
3. Krom
Vücuttaki basit þekerin parçalanmasýnda etkilidir.
Ýnsülin oluþumuna, kandaki þeker ve kolestrerol düzeyinin
kontrolüne yardým eder. Vücuttaki enzim ve hormonlar
için çok önemlidir.
Kromun bulunduðu yiyecekler; buðday, peynir, ciðer,
yumurta, tavuk göðsü, piþmiþ mýsýr yaðýdýr.
4. Ýyot
Tiroid bezinde yer alýr. Tiroid ve tiroid kontrol mekanizmasýnda,
zihinsel fonksiyonlarda, enerji ve kilo almada
önemli bir rol oynar.
Ýyodun bulunduðu yiyecekler; iyot katýlmýþ sofra
tuzu, deniz mahsulleri, bitkisel ve hayvansal ürünlerdir.
5. Magnezyum
Sinir sisteminin ve kaslarýn gevþemesini saðlar,
kandaki þekerin enerjiye dönüþtürülmesinde önemli bir
rol alýr. Saðlýklý diþler ve sindirim sistemi için gereklidir.
Sakinleþmeye yardýmcý olur. Bu nedenle “anti-stres minerali”
olarak bilinir. C vitamini, kalsiyum, fosfor, sodyum
ve potasyumun daha etkili bir þekilde kullanabilmesi
için gereklidir. Eksikliðinde, büyüme geriliði, davranýþ bozukluðu,
sinir ve kas çalýþmasýnda bozukluk meydana
gelir.
Magnezyum, soya fasülyesi, fýndýk, süt, balýk, yeþil
yapraklý sebzeler ve tahýllarda bulunur.
6. Fosfor
Vücuttaki bütün hücrelerde bulunur. Normal kemik
ve diþ yapýsý, kalp düzeni ve normal böbrek fonksiyonlarý
için gereklidir. Eksikliðinde halsizlik ve kalsiyum
kaybý oluþur. Süt ürünleri, sakatatlar, et ve kurubaklagillerde
bulunur.
7. Potasyum
Vücuttaki potasyumun yüzde 98’i hücre duvarlarýnýn
içinde bulunur. Potasyum, sodyumla birlikte vücuttaki
su dengesinin saðlanmasýna yardýmcý olur ve gýdalarýn
hücre içine geçiþini saðlar. Sinir uyarýmýný saðlayarak
sistemindeki mesajlarý iletir. Beyne oksijen gönderilmesi