COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi

Kuduz
Ýnsanlara özellikle hayvan ýsýrýklarý ile bulaþýr. Hastalýk
oluþtuktan sonra tedavi edilemez ve ölüme yol açar.
Kuduz hastalýðýnýn etkeni “Rabies” virüdür. Bu virüs
güneþ ýþýðý ve deterjanlar ile ölür. Ancak karanlýkta,
uygun ortam bulduðu zaman vücut dýþýnda da canlý kalabileceði
ve herhangi bir ýsýrýk hikayesi olmadan da bulaþabileceði
bilinmektedir (www.istanbulsaglik.gov.tr).
Kuduz, enfekte hayvan tarafýndan ýsýrýlmadan baþlar,
hayvanlarýn salyasýnýn açýk yaralara ya da konjuktiva
gibi vücut bölgelerine temasý ile de olur. Kedi, köpek, tilki,
kokarca, rakun, çakal, kurt, maymun gibi tüm vahþi
memeliler kuduz kaynaðý olabilir ve hastalýðý bulaþtýrabilirler.
Hastalýðýn kuluçka süresi 4 gün ile birkaç yýl arasýnda
deðiþmektedir. Ancak vakalarýn %95'inde bu süre
bir yýldan daha azdýr ve ortalama olarak 20-90 gündür.
Kuluçka süresi, ýsýrýk yerinin beyine yakýnlýðý, ýsýrýðýn sayýsý,
derinliði, ýsýrýk yerinin sinir uçlarýndan zenginliði, hastanýn
çocuk olup olmadýðý ve vücuda giren virus miktarý ile
ilgilidir. Ýnsanlarda baþlangýç semptomlarý genellikle çok
tipik deðildir ve iþtahsýzlýk, kýrgýnlýk, yorgunluk, ateþ görülür.
Hastalarýn yaklaþýk yarýsýnda ýsýrýk bölgesinde aðrý
ve duyu kaybý görülür. Daha sonra huzursuzluk, aþýrý korku
hali, saldýrganlýk, uykusuzluk, psikiyatrik bozukluklar
ve depresyon görülebilir. Nörolojik semptomlar ise, sara
krizleri, tuhaf davranýþlar, ense sertliði, hýzlý ve sýk nefes
alýp verme, salya artýmý ve felçler olarak ortaya çýkar. Hiperaktif
ataklar kendiliðinden ya da görsel ve iþitsel bir
uyarý sonucu ortaya çýkabilmektedir. Iþýk gibi görsel uyarýlarýn
ataklarý baþlatabilmesi kiþilerde fotofobi (ýþýktan
korkma) geliþmesine neden olmaktadýr. Su içme teþebbüsü
sýrasýnda boðaz kaslarýnýn kasýlmasý nedeniyle kiþide
týkanma, boðulma hissi ortaya çýkmakta ve bu nedenle
hastalarda hidrofobi (sudan korkma) geliþmektedir.
Ataklar arasýndaki dönemde hasta genellikle kendindedir
ve bilinci yerindedir. Nörolojik belirtilerin geliþmesinden
4-10 gün sonra koma hali geliþir ve sonunda hasta
yaþamýný kaybeder (www.istanbul-saglik.gov.tr). Korunma;
aþý yolu ile olur.
Þüpheli bir hayvan tarafýndan ýsýrýlan kiþinin yarasý
sabunlu ya da deterjanlý su ile bolca yýkanmalýdýr. Ayrýca
yaralýnýn tetanoz aþýsý yoksa tetanoz aþýsý da yapýlmalýdýr.
ÇOCUK GELÝÞÝMÝ, EÐÝTÝMÝ VE SAÐLIÐI
113
Meningokoksik Menenjit
Neisseria meningitidis mikroorganizmasýnýn yol
açtýðý, oldukça aðýr seyreden bir hastalýktýr. Mevsimlerle
iliþkili olarak yerel salgýnlar yapmaktadýr. Ayný aile içinde
kardeþler arasýnda ardarda belirtiler verir, ölüm olasýlýðý
yüksektir. Belirtiler; gribal infeksiyon benzeri belirtilerden
sonra ense sertliði, ciltte çok sayýda küçük kýrmýzý-mor
renkte kanama odaklarý biçiminde döküntüler görülür.
Aðýr seyreden bir hastalýktýr.
Toplu olarak bulunan, okul gibi ortamlarda ortaya
çýkan salgýnlarda aþýyla korunma saðlanmalýdýr.
Çocuk Felci (Poliyomielit)
Çocuk felci, çoðunlukla çocukluk çaðýnda görülür.
Nadiren eriþkinlerde de görülür. Felçlerle seyredip kalýcý
ortopedik hasarlar yaratan ve salgýnlar oluþturan, ancak
aþý ile korunulabilen bir hastalýktýr.
Hastalýðýnýn nedeni, “polio” virüsü denilen bir mikroptur.
Çevre koþularýnýn kötü olduðu yerlerde, sularýn ve