COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi

7. Çekme refleksi: Ayak tabanýna dokunulduðunda
bebeðin o taraftaki bacaðýný çekmesidir.
8. Eðilme refleksi: Omurgaya parelel olarak sýrtýn
bir tarafýna dokunulduðunda gövdenin o tarafa doðru bükülmesidir.
9. Babinski refleksi: Bebeðin ayaklarýna dokunulduðunda
parmaklarýný açmasýdýr.
Yeni doðmuþ bebeklerin hareketleri çeþitlilik arz
eder ve refleks düzeydeki bu hareketlerin en yoðun ve
yaygýn dönemi hayatýn ilk kýrk günüdür. Kýrkýncý günden
sonra sözkonusu reflekslerin inhibasyonu baþlar ve üçüncü
aydan sonra, onüçüncü aya kadar geçen dönem geçiþ
aþamasý olarak deðerlendirilir. Onüçüncü aydan itibaren
de sistemli hareketlerde ilerleme ve artma gerçekleþir
(Aydýn, 1997, s.16).
Çocuðun yürüyebilmesi için organlarý belli bir büyüklüðe
ulaþmasýna raðmen eðer sinir sistemi yeterince
olgunlaþmamýþsa çocuk yürüyememektedir. Sinir sisteminin
olgunlaþmasý biyolojik bir süreçtir.
Çocuðun devinsel geliþimi iki açýdan ele alýnmaktadýr.
Bunlar: Büyük (kaba) ve küçük (ince) kas geliþimidir.
Büyük kas geliþimi denince kastedilen çocuðun
büyük kaslarý olan kol, bacak, bel, boyun kaslarýnýn geliþimi
kastedilmektedir. Çocuðun önce büyük kaslarý geliþir,
sonrada küçük kaslarý geliþmektedir. Büyük kas geliþimi
alanýnda geliþim olmazsa çocuk, baþkalarýna baðýmlý bir
ÇOCUK GELÝÞÝMÝ, EÐÝTÝMÝ VE SAÐLIÐI
34
yaþam sürmektedir. Bazý çocuklarda büyük kaslarda geliþim
gerilikleri olabilmektedir. Doðuþtan geliþim geriliði
olan, spastik, aðýr zihinsel engelli bireylerde büyük kas
geliþim gerilikleri de olmaktadýr.
Küçük kas geliþimi denildiðinde ise el ve dil kaslarýnýn
geliþimi kastedilmektedir.
Aylara göre psikomotor geliþim:
Yenidoðan; baþýný kaldýramaz. Yatarken dönemez
ve oturamaz. 1. aya kadar çenesini yerden ve yataktan
kaldýrmaya çalýþýr.1. ayda sýrtüstü yatar durumdayken baþýný
yana çevirir. Kollar bacaklar daha etkindir. Yataktan
kaldýrýlýrken baþ desteklenmezse düþer (Yavuzer, 2005).
Merkezi sinir sistemi tam olgunlaþmamýþtýr. Ýstemli
hareketler ve sosyal davranýþ henüz ilkel düzeydedir. Bu
nedenle hayatýný reflekslerle sürdürür.
1. ayda; yüzükoyun durumdayken baþýný hemen
yana çevirir, kol ve bacaklarýný büker, dirsekleri gövdeden
ayrý durur, kalçalar biraz yukarý kalkýktýr. Sert bir zeminde
ayakta durdurulduðunda ayaklarýný yere basar, gövdeyi
dikleþtirir ve genellikle ileriye doðru otomatik yürüme
hareketi yapar (Yavuzer, 2005).
2. ayda; oturtulunca baþýný dik tutabilir. Yüzükoyun
yatýrýlýnca hem baþýný, hem de omuzlarýný kaldýrabilir. Hareket
eden cisimleri gözleriyle izleyebilir. Annesinin kendisiyle
konuþmasýna gülümser ve ses çýkararak yanýt verir.
3. ayda; kollar ve bacaklar daha kolay bükülür, hareketler
daha düzenlidir. Kollarýný simetrik olarak sallar,
eller gevþekçe açýlýr, sarkýtýlýr. Elleri yana doðru getirip göðüs
ve çene üstünde birleþtirir. Bacaklarýyla tüm gücüyle
tekme atar. Oturur konuma getirildiðinde bel bölgesinde
eðri oluþur. Baþýný birkaç saniye dik tutabilir. Yüzükoyun
durumdayken önkollardan destek alarak baþýný ve üst
göðsünü iyice yukarý kaldýrýr (Yavuzer,2005).
4. ayda; elleriyle oynar. Elleriyle nesnelere uzanýr,
ancak yakalayamaz. Eline verilen kalemi tutabilir. Çaðrýlýnca
dönüp sesin geldiði yöne bakar. Kahkaha ile güler.
5. ayda; yattýðý yerde yuvarlanýp ters döner, oturtulurken
saða sola sallanýr. Eliyle uzandýðý nesneleri yakalar.
Ayaðýný aðzýna götürebilir. Aynada kendisini görünce
güler, sevinir.