COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi

fazladýr. Zamanýnda doðan bebekler aðýrlýklarýnýn % 5-
10'unu, erken doðanlar % 10-15'ini ilk bir iki hafta içinde
kaybederler. Buna fizyolojik tartý kaybý adý verilir.
Yenidoðanýn boyu 50 cm’dir. Doðumda oðlanlar
kýzlara göre daha uzun ve daha aðýrdýrlar. Baþ çevresi de
35 santimdir. Baþ vücuda göre büyüktür. Baþ kemikleri
yumuþaktýr. Baþ kemikleri arasýnda fontanel (býngýldak)
denen kemikleþmeyen kýsýmlar vardýr. Bunlardan iki tanesi
önemlidir ve doðum sonu dönemde kapanýrlar. Küçük
olan býngýldak 1. ayda büyük olan ise 18. ayda kapanýr.
Yenidoðanýn vücut biçimi eriþkine göre farklýdýr.
Kollar ve bacaklar kýsa, baþ büyük, boyun kýsa, alt çene
küçük, göðüs ön arka çapý fazla ve karýn þiþtir.
Yenidoðanýn göðüs çevresi ortalama 33 cm, 1 yaþýnda
47 cm, 5 yaþýnda 55 cm, 14 yaþýnda 74 cm’dir (Apak,
1984, s.21).
Yenidoðan, ilk haftalarda karýn içindeki pozisyonunu
muhafaza eder. Kol ve bacaklar yarý kapanmýþ, el ise
yumuktur. Kol ve bacaklarýný açmakta zorlanýr.
Yenidoðanýn derisi çoðunlukla verniks kaseoza denen
peynirimsi bir madde ile kaplýdýr. Rengi gül pembedir.
3.-4. günlerde deride soyulma görülebilir. Omuzlar ve
yüz ince tüylerle kaplýdýr. Yað ve ter bezleri iyi geliþmemiþtir.
Bu nedenle burun üstünde nokta halinde bu bezler
vardýr.
ÇOCUK GELÝÞÝMÝ, EÐÝTÝMÝ VE SAÐLIÐI
31
Çocuk çoðunlukla saçlý doðar. Saçlar 2-3 ayda dökülür.
Yeni saçlar 9.-10. aylarda çýkmaya baþlar.
Çocuðun gözleri genellikle kapalýdýr. Göz kaslarý zayýftýr.
Bu nedenle bakýþlarý baþlangýçta þaþýdýr. Göz rengi
çoðu bebekte baþlangýçta aynýdýr. 2 aydan sonra belirginleþmeye
baþlar.
Dili aðýz boþluðuna göre büyüktür. Yanaklarý þiþkincedir.
Kulak yolu kýsadýr. Ýþitmesi iyidir. Ýlk haftalardan
sonra sesin geldiði tarafa döner.
Göbeði doðumdan hemen sonra baðlanýr. 7-10 gün
içinde düþer. Anneden geçen hormonlarýn etkisiyle süt
bezlerinde þiþme olabilir. Bu þiþlik 4-6 hafta içinde kaybolur.
Kýz çocuklarýnda anneden geçen hormonlarýn etkisiyle
vajinal kanamalar görülebilir. Erkek çocuklarda testisler
karýn boþluðundan skrotuma inmemiþtir. 1 yaþýna kadar
inmesi gerekmektedir. Böbrekler tam olgunlaþmamýþtýr.
Ýdrarýný doðar doðmaz yapar.
Sindirim fonksiyonu tam geliþmemiþtir. Ýlk 3 aya
kadar midenin tam geliþmemesine baðlý olarak kusmalar
görülebilir. Ýlk dýþkýsýný 12 saat içinde yapar.
Yenidoðan, burundan solunum yapar. Solunumu
dakikada 40-60 arasýndadýr. Doðumdan hemen sonra göbek
damarlarý basýnçla kapanýr ve bebeðin kendi kan dolaþýmý
baþlar. Kalp atýmý dakikada 120-140 arasýndadýr.
Çevre ýsý deðiþikliklerine uyum iyi deðildir. Deri incedir, de-