COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi

çocuklarda ise fantezi oyunlarýnýn büyük bir bölümünde
konuþma olmaz.
Kurallý Oyun
3 yaþýndan sonra görülür ve yaþ büyüdükçe oyun
ve kurallarý daha da karmaþýklaþmaktadýr.
Bu dönemde çocukta mantýksal düþünmede geliþmeye
baþlamýþtýr. Kurallý oyunda çocuk iki davranýþtan
birini seçmek zorundadýr. Ya kurallarý çiðneyecek, amacýna
ulaþacak, oyunu kazanacaktýr ya da kurallara uyacak
ve sonuca razý olacaktýr. Çocuðun kurallara uymasý ve
kendini kontrol etmesi gerektiði zaman iç çatýþma ortaya
çýkar ve çocuk çoðunlukla kurallarý çiðner. Gruptaki çocuklarýn
iyi niyetli oluþlarý, çocuðun, kurallara uymasýnda
büyük rol oynar. Çocuk oyun kurallarýna uyarken benmerkezci
düþünce tarzýndan kurtulur ve oyunun kurallarý
gereði sosyal normlara uygun davranýr. Diðer taraftan çocuk
kendini oyun arkadaþlarýnýn yerine koyar ve onlarýn
nasýl davranacaðýný önceden tahmin edebilir.
OYUN ÇEÞÝTLERÝ
Keþfedici Oyun
Çocuklar doðuþtan çevrelerindeki insanlarý, nesneleri
tanýmak, özelliklerini, niteliklerini keþfetmek konusunda
meraklýdýrlar. Keþfedici oyun, çocuða bunlarý keþfetmek
için fýrsatlar verir. Çocuklar nesneleri sallayarak,
vurarak, aðzýna alarak, bakarak, düþürerek, sýkarak niteliklerini
araþtýrmak için duyusal ve motor yeteneklerini
kullanýrlar ve nesneler hakkýnda bilgi sahibi olur. Bu deneyimleri
yaþamasý için çocuða uygun ortamlar oluþturulmalýdýr.
Keþfedici oyun, her yaþta görülür.
Fiziksel Oyun
Çocuk fiziksel oyunlarla büyük kaslarýný kuvvetlendirir.
Küçük kaslarýný geliþtirir ve kuvvetlendirir. Vücudunu
kontrol etmeyi öðrenir. Fiziksel oyunlarda çocuk atar,
yakalar, koþar, zýplar, nesneleri tutar. Her yaþta görülür.
Yapý Ýnþa Oyunu
Çocuklar nesnelere dokunarak onlarýn þekilleri, boyutlarý,
renkleri, aðýrlýklarý ve yapýsý hakkýnda bir çok þey
öðrenirler. Bu öðrenme kavram oluþumu ve hafýza tutma
için temel oluþturur. Çocuk görsel materyalleri akýlda tutar.
Ayrýca çocuk göz el koordinasyonunu geliþtirir. Duyularýyla
nesnelerin nitelikleri hakkýnda bilgi sahibi olur. Çocuk
hafýzasýnda tuttuðu nesneleri baþka durumlara akta-
ÇOCUK GELÝÞÝMÝ, EÐÝTÝMÝ VE SAÐLIÐI
159
rýr. Oyun esnasýnda ayný zamanda baþarý duygusunu ya-
þayarak kendine olan güvenini arttýrýr. Her yaþta görülür.
Boncuk geçirme, küplerle kule yapma bu oyun türüne örnek
olarak verilebilir.
Hayali Oyun
Bu oyun tipi, gerçek olmayan olaylarý hayal etmede
nesnelerin, jestlerin ve mimiklerin kullanýmýný içerir.
Hayali oyun, rol almayý gerektiren etkinlikler ve taklidi
oyunlar ile diðer oyun çeþitlerinden ayrýlýrlar. Bu oyun dil
geliþiminde, duygusal ve biliþsel geliþimde etkilidir. Evcilik
oyunlarý, bebeðini besleme oyunlarý bu oyunlar arasýndadýr.
Sembolik oyunla benzerlik göstermektedir.
Sosyal Oyun
Bu oyunda asýl amaç iletiþim becerilerini geliþtirmektir.
Çocuk, paylaþmayý, sýra beklemeyi öðrenecektir.
Arkadaþ edinecektir. Diðer çocuklarý taklit ederek yeni
beceriler geliþtirecektir. Çocuk, ilk sosyal oyunu anne babasý
ile oynayacaktýr.
Oyunun Çocuða Faydalarý
• Çocuðun zihinsel geliþimi üzerinde olumlu bir etkiye
sahiptir.
lidir.
• Çocuðun ben merkezcilikten kurtulmasýnda etki-
• Oyun ile çocuk sosyal kurallarý ve bu kurallara
uymayý öðrenir.
• Oyun çocuðun içindeki fazla enerjiyi boþalttýðý
yerdir.
• Oyun ile çocuk çözülmemiþ çatýþmalarýný, isteklerini,
yeteneklerini ortaya koyar.
• Oyun esnasýnda çocuk hareket edeceði için kas
geliþimi üzerinde etkilidir.
• Oyun, çocuðun yaratýcýlýðýný geliþtirir.
• Oyunda çocuk kendi yaþam tarzý, aile iliþkileri,
korkularý vb. hakkýnda bilgi verir.
• Oyun çocuðun tedavisi amaçlý da kullanýlmaktadýr.
• Çocuk günlük yaþamda gereken becerileri oyun
esnasýnda tekrar tekrar yaparak pekiþtirir.
• Oyun ile çocuk sosyal becerilerini geliþtirir. Baþka
çocuklarla birlikte olarak onlardan taklit yoluyla yeni
beceriler öðrenebilir.