ideološki temelji revizionizma - Centar za socijalna istraživanja
ideološki temelji revizionizma - Centar za socijalna istraživanja
ideološki temelji revizionizma - Centar za socijalna istraživanja
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Istorijskim mišljenjem protiv <strong>ideološki</strong>h i političkih upotreba prošlosti<br />
razumevanje naše istorijske stvarnosti u Drugom svetskom ratu. Biti<br />
samo srpski nacionalista i formalno se osećati patriotom u specifičnoj<br />
jugoslovenskoj stvarnosti toga vremena, nije bilo dovoljno i <strong>za</strong> sticanje<br />
stvarnog antifašističkog i antiokupacionog identiteta, a posebno<br />
jugoslovenskog antifašističkog identiteta, koji je bio i strategijsko<br />
opredeljenje savezničke politike, ali jeste <strong>za</strong> druge političke kombinacije<br />
i spekulacije koje su obeležile tu stvarnost – tipa čekanja posebnog<br />
istorijskog trenutka <strong>za</strong> otpor, „taktičke saradnje“ sa okupatorom,<br />
legali<strong>za</strong>cije četničkih jedinica u vojnim formacijama Milana Nedića<br />
da bi se njima ovladalo i dr. U takvom pristupu mnogima je teško<br />
da razumeju da se antifašistički otpor mogao ostvariti samo kao<br />
jugoslovenski, a ne i nacionalistički, iako su neki <strong>za</strong>padni saveznici u<br />
to verovali, identifikujući u početku četnički pokret kao pokret srpskih<br />
nacionalista, svesno ga podržavajući i iz svojih <strong>ideološki</strong>h razloga.<br />
Oni, međutim, nisu prihvatali i šire shvatanje antifašističkog otpora<br />
koji se počeo razvijati i kao stvarno borbeni, ali i kao pokret koji teži<br />
promeni nacionalne i socijalne politike Kraljevine Jugoslavije, i koja<br />
nailazi na podršku svih jugoslovenskih naroda. poznati istoričar erik<br />
Hobsbaum je već dokazivao da je u prirodi antifašističkih pokreta<br />
bila i anticipacija socijalnih ideja i težnji. „Među Britancima, kao i u<br />
pokretima otpora širom Evrope, pobeda i društvena promena bile su<br />
neodvojive.“<br />
U jugoslovenskoj stvarnosti potvrdilo se i shvatanje da formalne jugoslovenske<br />
oznake četničkog pokreta – (Draža Mihailović kao ministar<br />
jugoslovenske emigrantske vlade u Londonu i komandant Jugoslovenske<br />
vojske u otadžbini) nisu bile istorijski dovoljne i <strong>za</strong> njegov stvarni<br />
jugoslovenski identitet. Isključivo srpska nacionalna struktura te vojske<br />
i nacionalistički program bili su objektivno daleko od svake jugoslovenske,<br />
ali, poka<strong>za</strong>će se, i antifašističke identifikacije. To se desilo i drugim<br />
narodima jugoslovenskog prostora. Mogu li se <strong>za</strong>nemariti i te činjenice u<br />
analizi jugoslovenske istorijske stvarnosti i ne dovesti u pitanje uverenje<br />
da su samo Srbi na tom prostoru imali dva antifašistička pokreta. Zašto<br />
samo Srbi? Odgovor se nalazi u nekim drugim razlozima.<br />
čini se da se danas najviše suočavamo sa revizijom istoriografije s<br />
pozicija nacionalnih (srpskih) kriterija. razumevanje jugoslovenske<br />
stvarnosti sa tih pozicija sigurno vodi u politi<strong>za</strong>ciju istorijske nauke!<br />
Tako se, međutim, pristupa i celokupnom nasleđu jugoslovenske<br />
istoriografije o prošlosti XX veka, koje se i reinterpretira s pozicija<br />
nacionalnih i <strong>ideološki</strong>h kriterija, a ne novih dokumentarnih saznanja.<br />
Posebno je to uzelo maha posle raspada jugoslovenske države 90-ih<br />
129
Change language