ideološki temelji revizionizma - Centar za socijalna istraživanja
ideološki temelji revizionizma - Centar za socijalna istraživanja
ideološki temelji revizionizma - Centar za socijalna istraživanja
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Dr Ranko Končar<br />
likovanjima. Kako tumačite odluku Hitlera o uceni Dragoljuba Mihailovića<br />
1943. godine, a kako De Golovo i Trumanovo odlikovanje komandantu<br />
četničkog pokreta?<br />
Dr ranko končar: To pitanje se obilato koristi u delu istoriografije<br />
koja brani antifašistički i jugoslovenski identitet četničkog pokreta.<br />
Kad i to pitanje izvučete iz istorijskog konteksta, onda vam se čini<br />
da taj argument ima svoju istorijsku težinu. Međutim, teško je tu<br />
Hitlerovu odluku odvojiti od prilika na jugoslovenskom prostoru i<br />
najava saveznika da će se iskrcati na obalama Jadrana. Ucena je upravo<br />
usledila 23. jula 1943. kad su informacije o mogućem iskrcavanju<br />
saveznika bile najprisutnije i u rukovodstvu četničkog, ali i parti<strong>za</strong>nskog<br />
pokreta. Istoričar može prihvatiti deklarativni prosaveznički karakter<br />
četničkog pokreta, posebno u trenutku kad Hitler želi čistu situaciju na<br />
jugoslovenskom ratištu, kad se očekuje saveznička pobeda. S obzirom<br />
na vreme i na ove okolnosti ta ucena ima jedan drugi smisao – da<br />
uništi sve pokrete na prostorima Jugoslavije koji bi bili potencijalno<br />
uporište saveznika. Slično se može procenjivati i odlikovanje Draže<br />
Mihailovića od strane SAD i Francuske. I to pitanje može se razumeti<br />
samo u dubljem poimanju vremena i konteksta u kome su takve<br />
odluke donesene. Kada je reč o Americi, tu odluku donosi Trumanova<br />
administracija 1948, a to je vreme najvećih sukoba Jugoslavije i SAD,<br />
koji su imali prevashodno politički i <strong>ideološki</strong> karakter. Odnosi su<br />
pre bili ratni nego normalni. Jugoslavija je 1946. u leto oborila dva<br />
američka aviona iz kojih niko nije preživeo. Pored toga, Amerika ima i<br />
stvarnog razloga da se <strong>za</strong>hvali Draži Mihailoviću i četničkom pokretu<br />
<strong>za</strong> spasavanje američkih pilota 1944. međutim, redukovati karakter<br />
četničkog pokreta na spasavanje američkih pilota na kraju rata ne<br />
govori, niti objektivno može govoriti o političkoj i vojnoj fizionomiji<br />
tog pokreta tokom celog Drugog svetskog rata. Nije nepoznato da<br />
Amerika tokom 1944. želi da pomogne Dražu Mihailovića. O tome<br />
na sudu govori i sam Mihailović. Kada mu je u Štab došao američki<br />
pukovnik Mak Dauel, Mihailović kaže da mu je on tad rekao: „Nije mi<br />
interesantna vaša borba sa Nemcima. Vaše je da se održite u narodu.“<br />
U tom smislu ne treba isključiti ni značenje velike propagande koja<br />
dolazi iz Amerike povodom suđenja Mihailoviću, koja i rasprostire<br />
tezu o političkom i ideološkom suđenju. Otuda bi se to odlikovanje<br />
moglo posmatrati i u tom kontekstu.<br />
Što se tiče De Gola i njegove odluke o odlikovanju Dragoljuba<br />
Mihailovića (februar 1943), istoričar ne može da izbegne konstataciju<br />
da Francuska i De Gol objektivno nisu bili informisani o stvarnim<br />
134
Change language