ideološki temelji revizionizma - Centar za socijalna istraživanja

Dr Todor Kuljić
antifašistička kultura sećanja. Anti-antifašizam se lagano probija pod
plaštom nove istoriografske objektivnosti. U ovom prilogu bi trebalo
pokazati kako domaće političke elite i revizionistička inteligencija
nameću nove anti-antifašističke obrasce sećanja?
Između dekretiranog antifašizma i anti-antifašizma
Antifašizam, antikomunizam, antikapitalizam i antitotalitarizam
su idejni obrasci koji su oblikovali misao o društvu 20. veka, ali su i
danas aktivni. Što je udaljenije istorijsko iskustvo koje je stvorilo ove
obrasce, to je očevidnija rastegljivost njihove ideološke upotrebe. Da
je antifašizam za to dobar dokaz pokazuje ne samo njegovo različito
akcentovanje, nego i njegovo negiranje, tj. anti-antifašizam.
Termin anti-antifašizam u pozitivnom smislu najpre je počela da
koristi nemačka ekstremno desničarska grupa „Evropa nacija“ 1972,
označavajući antifašizam kao političku represiju, a levicu, antifašiste i
mirovne pokrete kao neprijatelje nacije. Danas je u Nemačkoj izraz „Anti-Antifa“
oznaka za neonaciste koji skupljaju podatke o antifašističkim
aktivistima da bi se protiv njih borili nasiljem. Ovi podaci se objavljuju
na „crnim listama“, „desnog fronta“. Parole „ko je antifašist, taj
je takođe komunist“, i „antifašizam je prerušeni marksizam“ služe da
se antifašizam potisne iz javnih debata. Pored pozitivne, pojam antiantifašizam
ima i negativnu vrednosnu verziju. U ovom drugom smislu
reč je o nastojanju da se fašizam opravda ili relativizuje, a prisutno
je u raznim delovima društva, od nauke do militantnih uličnih neonacista.
3
U haotičnoj idejnoj tranziciji na Zapadnom Balkanu u poslednjih
petnaestak godina anti-antifašistička kultura sećanja postala je hegemona.
Važno je uočiti da počiva na snažnoj izmeni idejnopolitičkih
premisa: antitotalitarizam je potisnuo antikapitalizam, antifašizam
je nacionalizovan, a anti-antisocijalizam je iščezao. U Srbiji se antiantifašizam
iskazuje u raznim verzijama: „patriotski“ intelektualci
svrstavaju Milana Nedića u sto najznačajnijih Srba,
56
4 četnici se u
udžbenicima proglašavaju antifašistima i u parlamentu stiču boračka
prava, 20. oktobar 1944. tretira se kao okupacija a ne kao oslobođenje,
brišu se antifašistički simboli iz naziva ulica, i sl. Navođenjem proizvoljnih
brojeva žrtava komunističkog nasilja nova istorija socijalizma
piše se džepnim računarom. Već time je nova kultura sećanja otvor-
3 „Das Spektrum der Anti-Antifaschisten, Eine Einleitung“, Lotta Nr. 21/2005, p. 15.
4 Intervju sa Dejanom Medakovićem iz 1993, u: Serbian Unity Congress, www.suc.org/culture/
library/OCI/zablude-i-greske-43-04-24.html