ideološki temelji revizionizma - Centar za socijalna istraživanja

Mr Mihael Antolović
zapadnonemačke države, od kojih su pojedini, kao što je pokazala
„afera Globke“, zauzeli neke od najviših položaja u državnoj administraciji.
3 Obzirom da se politika njihove reintegracije temeljila na
raširenom uverenju u nedužnost običnih Nemaca i isključivoj krivici
zločinačkog nacističkog rukovodstva, ona je amnestirala najšire krugove
nemačkog društva odgovornosti za počinjene zločine. U sklopu
ovih promena slike neposredne prošlosti, težište se nalazilo na patnjama
nemačkih građana dok je masovno uništavanje evropskih Jevreja
bilo potisnuto u drugo plan. Drugim rečima, nakon nepune decenije
od kraha nacističkog režima, odgovornost za zločine pripisana je gotovo
u potpunosti Hitleru i nevelikoj grupi „glavnih ratnih zločinaca“
koji su „zaveli nemački narod“ i učinili ga žrtvom rata i njegovih razornih
posledica. 4
U sovjetskoj okupacionoj zoni vlasti su pristupile kolektivnom
kažnjavanju nacista i iskorenjivanju nacističke ideologije iz svih segmenata
nemačkog društva. Pri tome, naglasak je bio na obračunu sa
onim posedničkim društvenim klasama – privrednicima, činovništvu,
plemstvu, građanstvu, za koje je sovjetska ideologija smatrala da su
davale odlučnu podršku nacizmu. Na taj način, procesi denacifikacije
i prevaspitavanja nemačkog naroda u sovjetskoj zoni odvijali su se
unutar tzv. „sovjetizacije“ nemačkog društva tj. njegove celokupne
transformacije po sovjetskom obrascu. Obračunavajući se sa „klasnim
neprijateljima“, sovjetske vlasti su u sklopu mera denacifikacije
do 1948. otpustili iz službe oko 520 000 bivših pripadnika Nacističke
partije. Istovremeno, veliki broj nemačkih radnika koji su ranije bili
članovi različitih nacističkih udruženja, bili su „prevedeni“ u novoosnovane
organizacije pod vođstvom Komunističke partije. Svesno
prenebregavajući činjenicu da je veliki deo nemačkog radništva i
seljaštva podržavao nacističku ideologiju ili je pripadao nekoj od brojnih
nacističkih organizacija, vlasti u sovjetskoj zoni su novi društveni
3 Hans Globke (Hans Globke, 1898–1973) je tokom Trećeg rajha učestvovao u izradi niza
antisemitskih zakona, uključujući i Nirnberške rasne zakone, da bi tokom ratnih godina
pripremao planove za raseljavanje jevrejskog stanovništva iz okupirane Evrope. Nakon rata,
Globke je izbegao suđenje, priključio se novoformiranoj Hrišćansko-demokratskoj uniji da bi ga
potom kancelar Adenauer postavio za svoga državnog sekretara i najbližeg saradnika i političkog
šefa Savezne obaveštajne službe. Uprkos oštrim protivljenja dela nemačke javnosti, Globke je
ostao na položaju sve do isteka Adenauerovog mandata 1963. godine. Vidi: Anton Rupnik, U
znaku D. Politički profil Savezne Republike Njemačke, Zagreb 1981, 73–75; Tony Judt, nav. delo, 58.
4 Uporedi sa: Peter Steinbach, nav. delo; Norbert Frei, Vergangenheitspolitik. Die Anfänge
der Bundesrepublik und die NS-Vergangenheit, München 1996, 401–406; Edgar Wolfrum,
„Geschichtspolitik in der Bundesrepublik Deutschland 1949–1989. Phasen und Kontroversen“,
in: Petra Bock, Edgar Wolfrum (hrsg.), Umkämpfte Vergangenheit. Geschichtsbilder, Erinnerung und
Vergangenheitspolitik im internationalen Vergleich, Göttingen 1999, 55–81, posebno 64–65.
178