Olsztyn 2008 - Portret

własnych doświadczeń (pisarstwo Kruszyńskiego tworzone
jest na solidnym fundamencie autobiograficznym), z poetycką
wrażliwością badał granice języka, a przy tym za każdym
razem odciskał na tekstach wyrazistą sygnaturę autorską.
Krótko rzecz ujmując: proza Kruszyńskiego była oryginalna i
rozpoznawalna. I kiedy wydawało się, że pisarz jest na najlepszej
drodze do uplasowania się w czołówce naszych autorów,
nagle zamilkł na lata.
W „Powrocie Aleksandra” Kruszyński rozwija tematy
z poprzednich książek. Na pozór nowy tom rozpada się
na dwie części: pięć krótkich opowiadań („Czat”, „Nulla”,
„Spis respondentów”, „Marrakech”, „Spotkanie z Marią”) i
obszerne, stanowiące ponad połowę objętości książki, opowiadanie
tytułowe. Krótkie teksty są kontynuacją „Na lądach
i morzach”, gdzie Kruszyński pisał o jednej z plag naszych
czasów – wykluczeniu spychającym na życiowy out ludzi,
którzy nie chcą, albo nie mogą, dopasować się do zmieniających
się standardów rzeczywistości. W nowym tomie skupia
uwagę na innej klęsce – na braku komunikacji między
ludźmi. Bohater „Czatu”, namiętny uczestnik internetowych
forów, postrzegający innych nie jako ludzi z krwi i kości,
ale nicki („zła_laska”, „żonkoś_gość”), umawia się z kobietą
„w realu”. Ta nie przychodzi, ignoruje jego chęć spotkania.
Wtedy dociera do niego, że ważny jest nie ulotny kontakt
w wirtualnej przestrzeni, ale „gotowość do spotkania z innym”,
i zaczyna nieco obsesyjnie zabawiać się w umawianie
ze sobą ludzi poznanych na czacie. Bohaterowie „Spotkania
z Marią” za to próbują spotkać się dzięki anonsowi w piśmie
„Kontakt”, lecz im się to nie udaje, bo mylą dzień i godzinę
spotkania. Ankieter w groteskowym „Spisie respondentów”
poddaje odpytywane osoby specyficznej „próbie komunikacji”.
W taki sposób Kruszyński wskazuje na paradoks – że
dzięki nowym technologiom kontakt z innymi ludźmi jest
156