Olsztyn 2008 - Portret

Z tego, co powiedziałeś do tej pory, wynika, że
problem pisarzy drugoplanowych nie jest dla Ciebie
istotny, a nawet więcej – nie ma takiego problemu.
Tak, ponieważ, jak mówiłem, nie widzę potrzeby rewindykacji,
która zawsze musi się odbywać w imię czegoś, na
przykład, tego, że źle się dzieje w państwie literatury, albo że
centrum systemu opanowane zostało przez pisarzy niegodnych
uprzywilejowanej pozycji. Nie widzę takiego fałszerstwa.
Poza tym – teza, że trzeba odebrać uprzywilejowaną
pozycję miernotom, jest w ogóle dla mnie dyskusyjna. Bo
jaka miałaby być pozycja tego, kto dokonuje rewindykacji?
Musiałby to być ktoś w rodzaju strażnika systemu, regulatora,
interweniującego w momencie, kiedy układ ulega rozchwianiu.
Tymczasem porządek wcale nie wydaje mi się zakłócony,
więcej nawet, proza ostatnich lat jest fascynująca, dawno nie
było takich nieoczywistości, niespodzianek. Wrócę do mojego
ulubionego przykładu – jeżeli nowa książka Drotkiewicz
jest traktowana poważnie przez poważnych państwa, jeżeli
jest przechwytywana przez pewne kręgi ideowe, ale także artystyczne,
o czymś to świadczy. To już nie jest tak, że w niszy
siedzi jakiś wariat, który dziwnie pisze, albo jest skandalistą,
więc możemy go zlekceważyć. Dzisiaj trudniej jest wykonać
taki gest zlekceważenia. Poza tym przestrzeń, w której funkcjonuje
literatura, uległa dość poważnemu spluralizowaniu.
Swoje programy literackie realizują wydawnictwa tak nieoczywiste,
jak Santorski i S-ka, poważną rolę na głównym
parkiecie chcą odgrywać Prószyński i S-ka czy Świat Książki.
Nie ma już takiej sytuacji jak wcześniej, kiedy były ledwie
dwa czy trzy wydawnictwa, specjalizujące się w publikowaniu
polskiej prozy współczesnej, które rozdawały karty. Być może
wynika to z faktu, że proza polska stała się atrakcyjnym towarem,
po latach wróciło zainteresowanie prozą debiutancką,
304