Olsztyn 2008 - Portret

pamiętywać. Utrwalać skrupulatnie. Jeszcze jedna fotografia.
I jeszcze jedna. Podążać za uciekającym. Nie przegapić”. Dążył
do tego, aby „Księga Dnia” była jak najkompletniejsza,
wspomagając ułomną pamięć wyobraźnią. Była więc powieść
Szewca książką o zagładzie ogromnych połaci czasu, znikaniu
ich w niepamięci. Inaczej rzecz ujmując: Szewc sprzeciwiał
się swoją powieścią historii skupiającej się na wielkich
nazwiskach i wydarzeniach zmieniających losy państw czy
społeczeństw.
Narrator w „Zagładzie” mocno zaznaczał swoją obecność
w tekście, zwracał się wprost do czytelnika, którego oprowadzał
po (re)konstruowanych zaginionych lądach przeszłości.
Postać narratora wskazywała na nasze, arcyludzkie, problemy
ze straconym czasem, który – jak zdaje się twierdzić Szewc
wbrew Marcelowi Proustowi – bezskutecznie próbujemy
odzyskać. Jedyne, co jest w zasięgu naszych możliwości, to
dopisywanie kolejnych stronic do „Księgi Dnia” ze świadomością,
że nigdy nie uda się postawić w niej ostatniej kropki.
W „Zmierzchach i porankach” narrator wycofuje się poza
kreowany świat, nie zwraca już bezpośrednio do czytelnika.
Szewc wyraźnie przesuwa akcent z problemu czasu na kwestię
rzeczywistości – wyprawa w „poszukiwaniu straconego
czasu” z pierwszej powieści zamienia się w tropienie utraconej
przez współczesnych rzeczywistości.
Prawdopodobnie „Zmierzchy i poranki” odczytywane
będą przede wszystkim jako powieść metafizyczna, czy mitograficzna,
niczym próba uchwycenia świata jako boskiej emanacji
albo Całości, odczytania w chaosie zjawisk „przejrzystego
wzoru”, objawiającego się poprzez mocno zaznaczony
rytm powtórzeń. Dla mnie jednak książka Szewca to utwór
o świecie, o rzeczywistości. Co więcej, autor – jak mi się zdaje
– chce każdym zdaniem nowej prozy zaświadczyć: „Jesteś,
świecie, jesteś!”; dać coś w rodzaju literackiego dowodu na ist-
66