Olsztyn 2008 - Portret

Opowieści (po)graniczne
Hubert Klimko-Dobrzaniecki pojawił się w naszej literaturze
na dobrą sprawę znikąd, a dokładniej… z Islandii
(teraz, ponoć, przenosi się do Austrii). Ten niemłody już
autor (rocznik 1967) debiutował jako prozaik dosyć późno,
bo w roku 2003, kompletnie niezauważonym tomem opowiadań
„Stacja Bielawa Zachodnia” (ma też na koncie dwa
tomy wierszy po islandzku). Dopiero wydana w zeszłym
roku książka „Dom Róży. Krýsuvík” zyskała uznanie na tyle
duże, że tom nominowany został do Nagrody Nike. Akcja
obu pomieszczonych tam opowiadań rozgrywa się w scenerii
islandzkiej, a bohaterem jednego z nich, „Domu Róży”, jest
Polak, pracujący w domu starców. Z wydanych teraz niemal
jednocześnie dwóch kolejnych książek Klimko-Dobrzanieckiego
można się między innymi dowiedzieć, skąd ów Polak
pochodzi i co sprawiło, że znalazł się na odległym krańcu
Europy.
„Wariat” i „Raz. Dwa. Trzy” są tekstami bardzo odmiennymi,
szczególnie pod względem formalnym, łączy je jednak
miejsce, w którym rozgrywają się opowiadane przez autora
historie – jest to Bielawa i jej bliskie okolice, dolnośląska
„mała ojczyzna” pisarza (tam właśnie się urodził). Tom opowiadań
„Wariat” na pozór jest typową aż do bólu opowieścią
małoojczyźnianą. Autor przedstawia zagubioną w sudeckiej
dolinie mieścinę, która – jak to zwykle w tego rodzaju
prozie – znajduje się jednocześnie gdzieś na krańcu świata,
na uboczu, a jednocześnie dla narratora stanowi Centrum.
Snuje więc historie z kulturowego pogranicza, skupiając
uwagę przede wszystkim na dziwakach i odmieńcach. Pisze
o dentyście Tannenbaumie, który postanowił zostać rzeźnikiem,
co nie skończyło się dla niego dobrze („Rzeźnia”),
o kobiecie, który zapragnęła zamienić się w anioła („Kwie-
206