Read - bunge .parliament.go. tz

Mheshimiwa Spika, Wakala wa Utafiti wa Nyumba iliendesha semina za uhamasishaji na
mafunzo kwa vitendo kwa wananchi, maafisa maendeleo ya jamii, madiwani, wahandisi na
watendaji wengine katika Wilaya za Temeke, Ilala, Kilolo, Mvomero, Kilosa na Liwale. (Makofi)
Mheshimiwa Spika, kwa mwaka 2011/2012 Wakala imejizatiti kuandaa mazingira endelevu
ya ujenzi wa nyumba za gharama nafuu kwa kutumia malighafi zinazopatikana nchini.
Watahamasisha uanzishaji wa vikundi vya ujenzi na vikundi vya uzalishaji wa vifaa vya ujenzi kwa
lengo la kuboresha hali ya nyumba zilizopo hasa vijijini. Vikundi hivi vitasaidiwa ili hatimaye
vianzishe ushirika wa ujenzi wa nyumba. (Makofi)
Mheshimiwa Spika, kwa mwaka 2011/2012 semina za uhamasishaji wa ujenzi wa nyumba
bora za gharama nafuu zitaendelea kufanyika katika Wilaya za Kilosa, Liwale na Kiteto. Vilevile
Wakala itashirikiana na Halmashauri katika kueneza teknolojia za ujenzi wa nyumba bora na za
gharama nafuu na kutoa mafunzo ya vitendo kwa wananchi katika Halmashauri za Temeke, Ilala,
Kilolo na Mvomero zilizohamasishwa mwaka 2010/2011. (Makofi)
Mheshimiwa Spika, Wakala itaendelea kushiriki katika maonesho ya Kitaifa na Kimataifa,
na wataboresha maabara yake ya utafiti kwa kufunga vifaa vipya. Napenda kutoa wito kwa
Halmashauri zote nchini kushirikiana na Wakala wa Utafiti wa Nyumba na Majengo na kutumia
matokeo ya utafiti wake ili kuboresha makazi. Vilevile nashauri kuwa idara za Serikali na taasisi za
umma zitoe kipaumbele kwa matumizi ya teknolojia iliyobuniwa na Wakala hii ili kupunguza
gharama za usanifu na ujenzi wa nyumba na majengo.
Mheshimiwa Spika, Shirika la Nyumba la Taifa (NHC) liliandaa mpango mkakati kwa kipindi
cha 2010/2011 - 2014/2015. Mpango huo utaliongoza shirika katika juhudi zake za kuongeza ufanisi
wa utekelezaji wa majukumu yake. Katika mwaka 2010/2011 Shirika liliweka muundo mpya wa
uongozi, lilirekebisha mikataba kati yake na wadau mbalimbali, lilifuta mikataba 373 ya wapangaji
waliokuwa wanapangisha wapangaji wengine kinyume cha taratibu, lilirekebisha miongozo
mbalimbali ya Shirika ikiwa ni pamoja na ile ya upangishaji wa nyumba na uwekezaji, lilipunguza
mrundikano wa kesi zake mahakamani na lilipunguza madeni sugu ya kodi za pango. (Makofi)
Mheshimiwa Spika, kwa kuzingatia maelekezo ya Ilani ya Uchaguzi ya CCM ya mwaka
2010 juu ya ujenzi wa nyumba za makazi na majengo ya biashara, Shirika linatarajiwa kujenga
nyumba zisizopungua 15,000 katika miaka mitano ijayo. Asilimia 70 ya nyumba zitakazojengwa
zitauzwa kwa wananchi. Katika historia ya Shirika, kuanzia lilipoanzishwa mwaka 1962 hadi mwaka
1975 liliweza kujenga nyumba 14,462 ambazo ni sawa na wastani wa nyumba 1,112 kwa mwaka.
Katika kipindi hicho Serikali ilichangia asilimia 47 ya gharama zote za ujenzi, wafadhili walichangia
asilimia 40 na Shirika lenyewe lilichangia asilimia 13 tu. Kati ya mwaka 1975 na 2010 Shirika lilijenga
jumla ya nyumba 2,319, sawa na wastani wa nyumba 66 kwa mwaka. Hivyo basi, katika kipindi
cha miaka mitano ijayo Shirika linatarajia kujenga nyumba kwa kasi kubwa kuliko ilivyowahi
kutokea katika historia yake. (Makofi)
Mheshimiwa Spika, Shirika la Nyumba hivi sasa linamiliki majengo 2,310 yenye sehemu za
nyumba 16,457. Kati ya sehemu hizo, nyumba za makazi ni 9,600 na za biashara ni 6,857. Lengo la
kuuza asilimia 70 ya nyumba zitakazojengwa (sawa na nyumba 10,500) katika kipindi cha miaka
mitano ijayo lina maana kwamba Shirika litajenga na kuuza nyumba nyingi zaidi ya zilizopo leo,
hivyo kuchangia utekelezaji wa ahadi ya Serikali ya kuwawezesha wananchi wengi zaidi kuwa na
makazi bora.
Mheshimiwa Spika, hivi sasa viwango vya kodi za Shirika la Nyumba kwa wastani ni sawa
na asilimia 24 ya bei ya soko. Wakati huo huo Shirika halipati ruzuku yoyote kutoka Serikalini, lakini
tumelipatia changamoto ya kujenga nyumba nyingi na kuboresha nyumba zake zilizopo kwa
kuzifanyia matengenezo. Kwa hali hii viwango vya kodi ya pango la nyumba za Shirika havina budi
kuongezwa ili kuliwezesha kutekeleza majukumu hayo makubwa. Kwa sasa Shirika linahudumia
asilimia 0.45 tu ya wapangaji wote nchini na Serikali ingependa liwahudumie Watanzania wengi
zaidi. Katika mipango yake Shirika limejiwekea lengo la kuongeza viwango vya kodi kwa awamu
mpaka kufikia asilimia 85 ya viwango katika soko ifikapo mwaka 2015. Ninatoa wito kwa
wapangaji wote wa Shirika la Nyumba la Taifa kuelewa kwamba ongezeko la kodi ya pango
33