Transformacja sceny europejskiej i globalnej XXI wieku. Strategie

Dlaczego liberalizacja rynków finansowych w Europie stała się dysfunkcjonalna?
niczyć działalność alternatywnych funduszy inwestycyjnych w UE. Przyjęto
natomiast rozwiązania praktykowane w Wielkiej Brytanii i USA 78 . Zastopowano
przepisy mogące poprawić bezpieczeństwo i wykluczyć nadmierną spekulację.
Chodzi m.in. o propozycję zmniejszenia poziomu lewarowania kapitału
inwestycyjnego lub wprowadzenia dodatkowych zabezpieczeń kapitałowych
dla tego typu operacji. Ostateczna wersja dyrektywy zamiast ograniczania
faktycznie ułatwiała omawianym funduszom inwestowanie w Europie. Wprowadziła
bowiem „europejską licencję” („paszport UE”) dla tych instytucji,
pozwalającą na działalność na terenie całej UE. Utrudniła wprowadzanie
ewentualnych barier inwestycyjnych w prawie krajowym 79 . Otwierała również
możliwości inwestowania dla funduszy pochodzących spoza UE 80 .
Pozostałe inicjatywy legislacyjne UE podjęte w omawianym okresie
miały równie niewielkie znaczenie dla zmniejszenia liberalizacji rynków
finansowych w UE. Dotyczy to m.in. regulacji w zakresie rajów podatkowych
i wymogów dotyczących agencji ratingu kredytowego. Komentatorzy
podkreślają 81 , że były to regulacje mające głównie znaczenie symboliczne
i wizerunkowe. Chodziło o zademonstrowanie przed wyborcami aktywności
władz publicznych na rzecz ograniczenia nadmiernej swobody rynków finansowych.
Kryzys zmienił bowiem postrzeganie sektora finansowego przez
dużą część społeczeństw UE 82 . Osłabił również idee liberalne upowszechniane
w mediach, które miały legitymizować wsparcie publiczne dla tego
sektora 83 . Zmieniła się więc także retoryka części klasy politycznej, jednak
nie doprowadziła ona do większych zmian do wcześniej obowiązującej praktyki.
W obliczu kryzysu finansowego i groźby rozpadu strefy euro decydenci
europejscy stanęli wobec dwóch podstawowych wyzwań: regulacji rynków
finansowych oraz zmiany dotychczasowego paradygmatu ekonomicznego
będącego również podstawą rozwoju integracji europejskiej. Niestety, póki
co nie sprostali tym zadaniom.
Kryzys sprzyjał natomiast odrodzeniu nacjonalizmów i tendencji do odzyskania
sterowności nad krajowymi sektorami finansowymi. Brak odpo-
78. J. Buckley, D. Howarth, 2011, p. 139-140.
79. J. Buckley, D. Howarth, 2011, p. 130.
80. L. Quaglia, The ‘Old’ and ‘New’ Political Economy of Hedge Fund Regulation In the European Union,
“West European Politics” 2011, vol. 34, no 4, p. 665-682.
81. M. Moschella, 2011, p. 106; L. Quaglia, 2011, p. 675; N. Dorn, 2012.
82. L. Quaglia, The ‘Old’ and ‘New’…, 2011, p. 676.
83. G. Morgan, 2012, p. 383-385.
119