Transformacja sceny europejskiej i globalnej XXI wieku. Strategie

Jacek Woźniak
Centralnej. Co ważne, poza Strategią Polski Wschodniej mamy do czynienia
z inicjatywami oddolnymi, które są dowodem coraz większej dojrzałości
polskich regionów.
Podsumowując, możemy zaobserwować, że coraz wyraźniej zmienia
się podejście do prowadzenia polityki rozwoju regionalnego i że jesteśmy
„skazani” na takie działania, jak: współpraca, poszukiwanie kompromisów,
budowanie partnerstwa, łączenie interesów, dialog strategiczny. Można
zaryzykować twierdzenie, że właśnie takie aktywności i umiejętności będą
określały nowy paradygmat polityki rozwoju regionalnego w Polsce po
2020 roku. Warunkiem sukcesu takiego podejścia jest wykreowanie regionalnych
ośrodków myśli strategicznej.
Taka też powinna być, jak sadzę, po roku 2020 zasadnicza domena
aktywności samorządu województwa. Do osiągnięcia tego celu z całą pewnością
są potrzebne nowe kompetencje strategiczne.
Z powyższym wiąże się kwestia podejścia do modelu dystrybucji funduszy
unijnych. Wydaje się, że w tym obszarze powinno dojść do pewnego
przewartościowania. Dotychczas mieliśmy do czynienia na ogół z bardzo
sformalizowanym podejściem. Ogłaszaliśmy konkursy, z maksymalnie
szczegółowymi kryteriami, i czekaliśmy na to, jakie projekty do nas spłyną.
Ocenialiśmy je według ściśle określonych wskaźników w systemie zero-jedynkowym,
co jest bezpieczne z punktu widzenia aparatu administracyjnego.
Niestety w takim trybie mamy bardzo ograniczone możliwości realnego
sterowania strumieniem projektów, a więc kreowania polityki rozwoju. Jest
to podejście reaktywne. Mam nadzieję, że w kolejnym okresie programowania
coraz większą rolę będzie odgrywało podejście strategiczne, które
nazywam modelem negocjacyjno-koordynacyjnym. Bazuje on na dwóch
przesłankach. Pierwszą z nich jest znacznie szersze wykorzystanie projektów
strategicznych. Nie muszą to być przedsięwzięcia własne samorządu
regionalnego, ale na przykład takie, w których województwo jest inicjatorem
lub liderem, nie będąc nawet dominującym udziałowcem finansowym. Muszą
to być jednak przedsięwzięcia o charakterze strategicznym, wybrane jako
najważniejsze. Drugim elementem tego nowego podejścia jest ograniczanie
i zastępowanie dominującego dotąd sposobu selekcji projektów – poprzez
290