Transformacja sceny europejskiej i globalnej XXI wieku. Strategie

Janusz Sepioł
wyłącznie jako liferanci niemieckiego przemysłu. Bez chłonności tamtego
rynku, gospodarki Czech, Węgier, Słowenii, Chorwacji, a także Słowacji
i Polski nie byłyby się w stanie rozwijać. Tworzą one naturalną strefę niemieckich
interesów, ale i pozostałe kraje regionu są finansowo i technologicznie
uzależnione od Niemiec. Republika Berlińska jest jednocześnie krajem
najbardziej korzystającym z awansu cywilizacyjnego Europy Środkowej.
Oblicza się, że z każdego euro wydanego przez Niemcy na politykę spójności
wraca w postaci korzyści bezpośrednich (kontrakty) i pośrednich (eksport)
ponad 60 centów!
Wydaje się jednak, że dziś, gdy agendę polityki niemieckiej wypełnia
sprawa kryzysu strefy euro i nieuchronne przywództwo w UE oraz „Energiewende”,
sprawy Europy Środkowej nie należą do pierwszoplanowych.
8. Wzrost siły wspomnianej wielkiej trójki sugerowałby spojrzenie
na przyszłość Europy Środkowej, jako miejsca gry interesów mocarstw
i ostatecznie jakiegoś podziału na ich strefy wpływów. Gdyby fatalistycznie
uznać siłę historycznych i kulturowych więzi oraz geopolitycznych oddziaływań
za nieprzezwyciężalną determinantę, to Europę Środkową trzeba by
widzieć jako podzieloną na strefę rosyjską, niemiecką i turecką. Nie chodzi
tu o paranoję, że Merkel z Putinem zaszywają się gdzieś na Syberii i kreślą
nowe mapy. Chodzi o długie i naturalne procesy, niełatwe do odrzucenia
indywidualnymi decyzjami. Granice tych stref są dosyć klarowne. Otwartą
kwestią pozostawałby status Polski, Słowacji, Rumunii, być może Serbii.
To los tych krajów byłby główną treścią przyszłej historii.
Czy dla takiego biegu zdarzeń, dla takich swoistych „rozbiorów”, istnieje
alternatywa? Wydaje mi się, że tak, że można wskazać dwa ciągi zdarzeń,
które przy bliższym oglądzie są ze sobą związane, wręcz wzajemnie się warunkują
i opierają się tej tzw. „nieuchronności”. Pierwszy to istotne wzmocnienie
potencjału własnego państw Europy Środkowej i budowanie na wielu
polach własnej podmiotowości. Drugi to umacnianie nowego mocarstwa
(UE), będącego przeciwwagą dla interesów wielkich sąsiadów.
9. Co oznacza istotne wzmocnienie Europy Środkowej, czy jest możliwe,
jakie są jej aktywa i pasywa? Nie wdając się w głębszą analizę, można
powiedzieć, że na pewno jej słabością jest zapaść demograficzna, pogłębiona
wielką imigracją w pierwszej dekadzie XXI wieku. Region utracił
62