Transformacja sceny europejskiej i globalnej XXI wieku. Strategie

Perspektywy rozwoju regionów u progu XXI wieku
Umiera supermocarstwo USA jako dobrotliwy hegemon porządku globalnego.
Chiny nie dysponują potencjałem koniecznym do odegrania roli
nowego, dobrotliwego hegemona. Niereformowalność starego porządku
globalnego stwarza zagrożenie, że wkroczymy w nową epokę chaosu. Z tej
epoki w ciężkich cierpieniach wyłoni się nowy porządek globalny.
Trzecim polem niereformowalności jest niereformowalność kapitalizmu.
Doświadczenia ostatnich czterech lat wykazują, że system kapitalistyczny
nawet pod presją dramatycznego wielkiego kryzysu nie przejawia
skłonności do autoreformy.
Decyzje wielkich gremiów tego świata są różnymi próbami obrony
obecnej substancji kapitalizmu, są próbami stworzenia warunków powrotu
do status quo ante. Z punktu widzenia wielkiej reformy światowego systemu
kapitalistycznego okres ostatnich czterech lat jest czasem straconym.
Niereformowalność kapitalizmu jest zagrożeniem długookresowej stagnacji
gospodarki światowej.
Czwartym polem niereformowalności jest demokracja liberalna, która
zupełnie utraciła zdolność do autoreformy.
Demokracja liberalna jako ustrój polityczny utraciła zdolność wyłaniania
kompetentnej elity dysponującej umiejętnością i wolą myślenia strategicznego.
Obecny system demokracji liberalnej staje się słabym aktorem sceny globalnej
niezdolnym do podjęcia wyzwania nowego chińskiego autorytaryzmu.
* * *
W moim przekonaniu największym problemem XXI wieku jest utrata
zdolności do autoreformy przez wielkie, globalne gremia strategiczne.
Przed pięćdziesięciu laty żywym problemem była niereformowalność Imperium
Sowieckiego. W tej chwili spotykamy się ze znacznie większym
wyzwaniem niereformowalności Wspólnoty Atlantyckiej, a może nawet
niereformowalności całego świata.
Oczywiście uwagi te są zbiorem sądów nieskoordynowanych i uproszczonych.
Wydaje się jednak, że niereformowalność światowego systemu
decyzyjnego jest zagrożeniem, które zasługuje na dalszą dyskusję.
W dyskusji tej można zmienić metaforę tej notatki i naszkicować poruszane
w niej problemy jako problematykę węzłów gordyjskich i rozwią-
303