Transformacja sceny europejskiej i globalnej XXI wieku. Strategie

prof. dr hab. Tadeusz Kudłacz
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Kierownik Katedry Gospodarki Regionalnej
Wrażliwość regionów na zmiany
w koniunkturze gospodarczej
I. Cel i zakres badań
Celem rozważań niniejszego artykułu jest ocena stopnia wrażliwości województw
na istotne zmiany uwarunkowań otoczenia zewnętrznego 1 . Wiodące
pytanie badawcze jest następujące: Jaka jest odporność regionów na znaczące
zmiany sygnałów rozwojowych płynących z otoczenia zewnętrznego? Głównym
problemem są następstwa dla głębszych zmian w koniunkturze makroekonomicznej
kraju, zarówno o ekspansywnym, jak i recesyjnym kierunku.
Od początku lat 2000 zauważyć można było przynajmniej jeden podokres
silnej koniunktury wzrostowej i dwa podokresy wyraźnej dekoniunktury,
z których ostatni jest następstwem światowego kryzysu finansowego końca
pierwszej dekady lat 2000. Obserwowane spowolnienie polskiej gospodarki
w skali całego kraju w różnych proporcjach rozkłada się na struktury regionalne.
Nietrudno zauważyć, że pożądaną właściwością regionów byłaby
reakcja asymetryczna, tzn. szybkie i odpowiednio proporcjonalne reagowanie
na „sygnały” pozytywne i stosunkowo oporne reagowanie na procesy
recesyjne. W jakimś zakresie ma to miejsce, czego dowodem jest relatywnie
wysoka odporność polskiej gospodarki na zawirowania koniunktury światowej,
w tym na mający miejsce w wielu krajach Unii Europejskiej wyraźny
1. Wyjaśnienia wymaga wielokrotnie pojawiające się w opracowaniu określenie „otoczenie zewnętrzne”,
„zewnętrzne zakłócenia”, „zewnętrzne szoki (turbulencje) rozwojowe”. Użyte określenie „zewnętrzne”
oznacza, że zakłócenia mają charakter systemowy skali krajowej (np. kryzys początku lat
2000) lub ponadkrajowej (np. kryzys ostatnich lat).
231