Transformacja sceny europejskiej i globalnej XXI wieku. Strategie

Czy można w Polsce stworzyć mechanizm efektywnej władzy publicznej?
nalnych stwarzających zdolność absorbcji nowych technologii 2 . Znakiem
zbliżania się do momentu nasycenia korzyści osiąganych z tego mechanizmu
wzrostu jest obserwowana stagnacja wydajności pracy na roboczogodzinę,
nawet w okresie relatywnie wysokiego wzrostu przed 2009 rokiem. Z drugiej
strony, nie pojawiają się jeszcze zauważalne znaki zmiany mechanizmu rozwojowego
na charakterystyczny dla gospodarki opartej na wiedzy 3 . Problem
z innowacyjnością gospodarek UE, a polskiej w szczególności, każe szukać
przyczyn instytucjonalnych, które mają na to wpływ.
W dalszej części zwrócę uwagę na dwa ważne aspekty w obszarze działań
administracji publicznej i polityk publicznych: sposób wytwarzania świadczonych
usług publicznych oraz oparcie polityk publicznych na wiedzy. Usługi
publiczne mają potężne znaczenie ze względu na swój rozmiar pod względem
wydatków, zakresu zatrudnienia, inwestycji i produkcji dóbr i usług, są bardzo
ważne dla konkurencyjności kraju 4 . Na usługi publiczne świadczone przez
sektor publiczny patrzymy zwykle z perspektywy konsumpcji zbiorowej.
Jednak także ta sfera, podobnie jak dobra i usługi dostarczane przez sektor
rynkowy, może być lub nie być obszarem generującym innowacje. Dotychczas
obowiązujący system zamówień publicznych nie sprzyja innowacyjności,
a w konsekwencji wzrostowi efektywności świadczenia usług publicznych.
Jeśli chodzi o sposób prowadzenia polityk publicznych, to decydenci w coraz
większym stopniu sięgają po wiedzę pozyskiwaną metodami naukowymi, ale
z jednej strony nie jest to proces systematyczny i dobrze włączony w całość
procesu decyzyjnego, z drugiej zaś wiele do życzenia pozostawia ciągle
jeszcze jakość badań, analiz i ekspertyz w dziedzinie polityk publicznych.
Poza zakresem rozważań pozostawiam tutaj kwestie bardzo ważne w tym
kontekście: zagadnienia edukacji na wszystkich szczeblach 5 oraz badań
2. R. Veugelers, M. Mrak, The knowledge economy and catching-up member states of the European Union,
Report prepared for Commissioner’s Potocnik’s Expert Group “Knowledge for Growth”, European Commission,
2009, 49.
3. T. Geodecki et al., op. cit.
4. J. Hartley, C. Donaldson, Ch. Skelcher, M. Wallace (eds), Managing to Improve Public Services, Cambridge
University Press, Cambridge 2008, p. 9.
5. Do tej kwestii szeroko odnosimy się w publikacjach zespołu projektu Bilans Kapitału Ludzkiego
realizowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości i Centrum Ewaluacji i Analiz Polityk
Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Są one dostępne na stronie internetowej projektu:
http://bkl.parp.gov.pl
179