Transformacja sceny europejskiej i globalnej XXI wieku. Strategie

Janusz Sepioł
że Rosja uznała te państwa za strefę agresywnego islamu i w tym sensie
stracone. Bariera przeciw niemu przebiegać ma w południowym Kazachstanie.
Dlatego tym silniejszy nacisk położony będzie na integrację z Ukrainą,
Białorusią, Mołdawią, prawdopodobnie Pribałtyką, a może i nawet Polską
i Słowacją. Igor Ponarin, profesor akademii dyplomatycznej przy MSZ, już
w 2007 roku napisał: „sceptycyzm Polski, Czech czy Węgier wobec pomysłu
Rusi Euroazjatyckiej jest uzasadniony. Nie sądzę, by proces integracji euroazjatyckiej
objął w ciągu najbliższych kilku lat akurat te państwa. Na razie
dotyczyć on będzie przestrzeni poradzieckiej, w pierwszej fazie – Rosji,
Białorusi, Kazachstanu, w drugiej – Ukrainy, a potem innych krajów. Dopiero
po upływie następnych lat mogą być brane pod uwagę kraje Europy
Środkowo -Wschodniej”. Resztki suwerenności Białorusi znikną zapewne
z odejściem Łukaszenki. Ukraina jest już właściwie gospodarczo na łopatkach,
pytanie brzmi tylko, jak długo będzie się opierać i jakie symbole
niezawisłości będzie sobie mogła zachować. Wygląda na to, że wschodnią
granicą Europy Środkowej będzie nie granica Rosji, ale granica Unii Euroazjatyckiej
i to przebiegająca znacznie bardziej na zachód. Wątpię, by
Partnerstwo Wschodnie reagowało na ten proces wystarczającą energią.
Polityka nacisku energetycznego, uzależnienia całej Europy Środkowej,
ale także części krajów Zachodu, realizowana jest z żelazną konsekwencją
i bez małostkowej analizy kosztów. Opowieści, że Rosja szybko wyczerpie
swoje złoża, że brak jej technologii i środków na nowe inwestycje, trzeba
włożyć między bajki. Nordstream działa, nowy terminal koło Petersburga
odebrał już tranzyt rosyjskiej ropy z polskiego Gdańska, litewskiej Kłajpedy
czy łotewskiej Rygi. Putin propaguje kult Stołypina i nie można zaprzeczyć,
że Rosja ma rząd stabilny i sprawczy. Pierwsze posunięcia nowego/starego
prezydenta wskazują, że restytucja obszaru sowieckiego będzie priorytetem
jego rządów. Idea Euroazjatycka doskonale trafia w stare tęsknoty i dzisiejsze
nastroje wstającego z kolan mocarstwa. Głośny Dubin powiedział
wprost: „chodzi o kurs na odrodzenie rosyjskiej suwerenności i pozycji
regionalnego mocarstwa – w praktyce, a nie tylko w słowach”. Gdy widzi
się obecną dominację rosyjskiej kultury masowej na tym obszarze, widać,
że nie są to przelewki.
Jeszcze szybszy i bardziej błyskotliwy rozwój przeżywa Turcja. Mówi się
czasem o neoimperializmie Rosji, ale jeszcze częściej o idei neoottomańskiej.
Wysokie tempo rozwoju gospodarczego, druga co do wielkości armia NATO,
60