Transformacja sceny europejskiej i globalnej XXI wieku. Strategie

dr Jarosław Gowin
Minister Sprawiedliwości
Kryzys, deregulacja i nowa gospodarka
Nie ma sensu ciągłe udzielanie odpowiedzi na pytanie, czy jesteśmy zieloną
wyspą, czy nie. Rzeczywistość nie jest zero-jedynkowa. Rację mają
politycy koalicji mówiący, że Polska w ostatnich latach miała najlepszy
skumulowany wzrost gospodarczy w Unii Europejskiej. Rację mają jednak
i krytycy zwracający uwagę, że stan finansów publicznych jest daleki od
ideału, a polska gospodarka wyczerpała „łatwe” zasoby wzrostu i stoi przed
koniecznością rozwiązania problemów o charakterze strukturalnym. W tym
krótkim tekście postaram się opisać oba te problemy i wskazać priorytetowe
działania, które moim zdaniem należy podjąć, by dać Polsce nową dawkę
rozwojowej energii. Podstawowym frontem walki o przyszłość polskiego
wzrostu gospodarczego jest deregulacja. W Ministerstwie Sprawiedliwości
koordynujemy m.in. proces deregulacji polskiego rynku pracy, ale ponieważ
to nie jedyny odcinek frontu, nakreślę szerszą paletę podejmowanych przez
nas działań. Następnie postaram się zdefiniować, czym jest (lub może być)
nowa gospodarka i spróbuję wykazać, że warunkiem jej urzeczywistnienia
jest również deregulacja: nieco innego typu, ale podobnego ducha.
Stan finansów publicznych
Z dwóch problemów, czyli skali długu publicznego oraz podstaw dla wzrostu
gospodarczego, bardziej pilny był ten pierwszy. Na wykresie 1. widzimy
ogromne zróżnicowanie poziomu długu w UE: od 6% PKB w Estonii do 165%
w Grecji. Na tym tle Polska prezentuje się nieźle – ale przyznajmy, że tło jest
wyjątkowo wygodne. Dynamika długu w ostatnich latach jest niekorzystna,
choć trzeba przyznać, że w wielu krajach UE było jeszcze dużo gorzej.
Warto też uczciwie powiedzieć, że przynajmniej część wzrostu długu
w ostatnich latach jest związana z bezprecedensową w historii III RP skalą
inwestycji publicznych. Polska w 2011 roku była niekwestionowanym liderem
pod tym względem w UE, co wynika m.in. z przesunięcia harmonogramu
33