Transformacja sceny europejskiej i globalnej XXI wieku. Strategie

Przyszłość Europy Środkowej
Paryż, Bank Światowy i Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Kierując się
po części ideami, po części geostrategicznym interesem, Zachód wytyczył
kierunek reform, potem go wymusił i w dużym stopniu finansował. To Zachód
sprawił, że cała dziesiątka państw pomaszerowała ku Waszyngtonowi
i Brukseli tą samą drogą.
Rolą lokalnej polityki – rumuńskiej czy czeskiej – nie było wytyczanie
modernizacyjnej drogi, ale zręczność w jej przemierzaniu, umiejętność łagodzenia
społecznych cierpień i dawania ludziom satysfakcji z odzyskanej
wolności. Kolejne rządy […] w tych procesach jedynie brały udział, zazwyczaj
bierny, a bardzo rzadko inteligentny i aktywny”.
Unia Europejska rozpoczęła finansowanie przebudowy infrastruktury
Europy Środkowej – trochę tak, jak Imperium Brytyjskie koleje i porty
w Indiach. Europejskie imperium z konsekwencją zaprowadza swoje porządki
na Bałkanach i – choć bardzo powściągliwie – to podejmuje działania
na rzecz krajów określanych jako BUMAGA (Białoruś, Ukraina, Mołdawia,
Armenia, Gruzja, Azerbejdżan). Tak, jakby wyczerpywała się jego siła ekspansji,
choć nadal przyciąga ono swoją atrakcyjnością, swoją soft power. Dziś
dominacja „Imperium Europejskiego” i pytanie o jego przyszłość, jego siłę
gospodarczą i militarną, ambicje polityczne i wolę ekspansji jest kluczowe
dla przyszłości Europy Środkowej. Jaką marszrutę wytyczy, gdy samo jest
na rozstajnych drogach?
7. Przyszłości Europy Środkowej nie można odrywać od procesów zachodzących
w mocarstwach, które tradycyjnie realizowały swoje interesy
w tej części świata. To bezsporne, że zarówno Rosja, jak i Turcja i Niemcy
są bez porównania państwami silniejszymi niż dwadzieścia lat temu,
a przyrost ich potencjału w ostatnim dziesięcioleciu jest wprost spektakularny.
Realia sprawiają, że słowa: „imperium” i „mocarstwo” muszą wrócić
do naszego dyskursu
Rosja, mimo wielu wewnętrznych problemów, nie tylko opanowała anarchię
wewnętrzną i zahamowała upadek demograficzny, lecz także uporządkowała
budżet i zgromadziła ogromne nadwyżki finansowe. Od niedawna
coraz silniej realizuje swoją politykę restytucji obszaru sowieckiego. Służy
temu Unia Euroazjatycka – obszar realnej integracji ekonomicznej – nowy
Związek Radziecki, budowany wszakże na zdrowszych podstawach. W tej
unii nie ma Uzbekistanu, Turkmenistanu czy Kirgistanu. Wygląda na to,
59