Transformacja sceny europejskiej i globalnej XXI wieku. Strategie

Europa Wschodnia – szansa, wyzwanie czy problem?
Promocja standardów
A zatem głównym wyzwaniem, przed jakim stanie Polska jest taka polityka,
która zapewni otwartość Unii Europejskiej dla pożądanej migracji, a jednocześnie
umożliwi powstrzymywanie chorób społecznych i zjawisk przestępczych
takich jak przemyt i zorganizowana przestępczość. Wydaje się oczywiste,
że lepiej z negatywnymi zjawiskami walczyć na terenie Europy Wschodniej,
niż borykać się z nimi już na terytorium Unii Europejskiej. Dlatego wszelkie
inicjatywy – medialne, społeczne, polityczne – podejmowane w Europie
Wschodniej w celu poprawy sytuacji winny zyskiwać wsparcie z Unii Europejskiej
i jej instytucji oraz rządów (i samorządów) poszczególnych państw
członkowskich. Dlatego też tak bardzo istotne jest obserwowanie sytuacji
w Europie Wschodniej przez media, organizacje pozarządowe, think-tanki,
które mogą pomóc w rozeznaniu się w specyfice regionu, diagnozowaniu
zagrożeń czy w znalezieniu wiarygodnych partnerów do współpracy.
Szczególnym bodźcem do zaangażowania na tym polu dla Polski powinny
być wspomniane już wprowadzane konsekwentnie umowy o małym
ruchu granicznym ze wschodnimi sąsiadami. Oznaczają one bowiem dość
swobodny przepływ ludności z zachodnich okręgów Białorusi i Ukrainy
oraz z Kaliningradu. Umowy te są wyjątkiem w skali Unii Europejskiej,
stanowią realizację mądrego zamysłu niezatrzaskiwania „złotej kurtyny”
przed narodami Europy Wschodniej, nakładają jednak na polskie służby
dodatkowe obowiązki.
Najciekawszy tu wydaje się oczywiście przypadek Obwodu Kaliningradzkiego
– rosyjskiej enklawy w Unii Europejskiej. Terytorium to sąsiadujące
z Polską i Litwą, liczące sobie prawie milion mieszkańców, którzy niedługo
w kwestii przekraczania granicy zrównani będą z mieszkańcami krajów Unii
Europejskiej będącymi poza Schengen (Bułgaria, Rumunia), może w przyszłości
stać się miejscem bezpośredniego spotkania ustroju europejskiego
z ustrojem rosyjskim. Warto już dziś zapytać, jak zachowają się mieszkańcy
Kaliningradu mający nieskrępowaną możliwość obserwowania europejskiego
modelu życia. Czy władze Rosji ujrzą w tym szansę czy zagrożenie? Nie
trzeba chyba przypominać o militarnym znaczeniu Kaliningradu ani o jego
uśpionym potencjale ekonomicznym.
W każdym razie europeizacja Kaliningradu może być dla Polski wielkim
wyzwaniem w najbliższych dekadach.
75