Assisting the older driver - SWOV

Assisting the older driver
rekening te houden met de lichamelijke kwetsbaarheid van ouderen kan de
kans op overlijden worden verlaagd. Daarbij valt te denken aan zij‐airbags
(SIPS) en andere maatregelen die het letsel beperken als er onverhoopt een
ongeval plaatsvindt. Aangezien ouderen ook een rol lijken te spelen bij het
ontstaan van de ongevallen waarbij ze betrokken zijn, is de veiligheid van
oudere automobilisten waarschijnlijk ook te verbeteren door maatregelen te
nemen die gericht zijn op het voorkomen van díe ongevallen waarbij zij
vaker betrokken zijn: kruispuntongevallen. Daarvoor moet eerst duidelijk
zijn waardoor deze ongevallen ontstaan. De oorzaak kan liggen in de
algemene kenmerken van de oudere automobilist, in het ontwerp van
kruispunten, en in de verenigbaarheid van deze twee elementen (i.e., kunnen
oudere automobilisten wel omgaan met de eisen die (bepaalde typen)
kruispunten aan hen stellen). Elk van deze oorzaken wordt in dit proefschrift
nader bestudeerd.
In Hoofdstuk 2 wordt ingegaan op de fysieke en mentale kenmerken van de
oudere automobilist. De verschillende leeftijdgerelateerde functiestoornissen
worden besproken, evenals de leeftijdgerelateerde aandoeningen die de
rijgeschiktheid kunnen beperken. Alleen in het geval van ernstige
sensorische, perceptuele en/of cognitieve functiestoornissen is er een
verhoogde kans om bij een ongeval betrokken te raken. Dit is bijvoorbeeld
het geval bij functiestoornissen als gevolg van oogaandoeningen zoals
cataract (staar) en glaucoom (verhoogde oogdruk) en bij ziekten zoals
dementie. In andere gevallen kunnen ouderen door compensatiegedrag vaak
nog goed in het verkeer functioneren. Zo is bekend dat ze vaak niet in het
donker rijden om problemen met verblinding en nachtblindheid te
voorkomen, en dat ze lastige verkeerssituaties vermijden.
Hoofdstuk 3 werpt een blik in de toekomst. Het aantal ouderen in Nederland
zal de komende decennia fors stijgen: van 1,1 miljoen 75‐plussers in 2006
naar 2,2 miljoen in 2040. Het aantal oudere automobilisten zal een nog
grotere stijging te zien geven, aangezien niet alleen het aantal ouderen stijgt,
maar ook het percentage ouderen dat in het bezit is van een rijbewijs. Vooral
onder oudere vrouwen zal het rijbewijsbezit stijgen. Deze stijging is de
afgelopen twintig jaar al ingezet; sinds 1985 is het rijbewijsbezit onder
oudere vrouwen vervijfvoudigd. Door deze toename van het aantal oudere
automobilisten zal het toekomstige aantal verkeersdoden onder oudere
automobilisten ook stijgen. De verwachting is echter dat deze stijging
getemperd wordt door een lager overlijdensrisico voor toekomstige ouderen,
doordat zij vitaler zijn en meer rijervaring hebben dan de ouderen van nu.
248