01.08.2013 Views

NATELA KHINCHIGASHVILI - Tbilisi State University

NATELA KHINCHIGASHVILI - Tbilisi State University

NATELA KHINCHIGASHVILI - Tbilisi State University

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Zalas, raTa samyaro gadaurCes daRupvas. berZnul miTologiaSi<br />

axali Taobis RmerTebma zevsis meTaurobiT daamarcxes maT winaaRmdeg<br />

amxedrebuli titanebi da kiklopebi da isini miwisqve-<br />

SeTSi Carekes. qvesknelSia damwyvdeuli aseve tantalosi. sasjelis<br />

yvela saxeoba _ mijaWva, miwis wiaRSi moTavseba, mTaSi<br />

damwyvdeva, wreSi moqceva _ faqtobrivad erTi da imave formis<br />

variantebia da uaryofiTi personaJis izolacias gulisxmobs.<br />

am warmodgenebidan unda momdinareobdes realur yofaSi<br />

damnaSavis dasjis saSualebebic. o. freidenbergi Tvlida, rom<br />

`damwyvdeva~ `sikvdilis~ ekvivalenturia da damnaSavis dapatimreba<br />

efuZneba arqaul metaforizms. Zvel sazogadoebebSi<br />

damnaSaves amwyvdevdnen bnel da Rrma ormoSi, romelsac qvesknelis<br />

Sinaarsi eniWeboda. gviandeli borkilebi, cixe bneli<br />

saknebiT, viwro da gisosebiani fanjrebiT momdinareobs totemur-miTologiuri<br />

tradiciebidan (freidenbergi 1978: 157).<br />

dapirispirebulTa brZolis miTma, Tavis mxriv, saTave daudo<br />

RmerTmebrZolobis folklorul motivs. igi farTod gavrcelda<br />

msoflios xalxTa zepirsityvierebasa da literaturaSi<br />

da dasjil-daborkil gmirTa mTeli simravle Seqmna, romlebic<br />

paralelur saxeebad iTvleba. Cvens amocanas ar Seadgens<br />

am personaJTa erTiani genezisis mtkiceba, aramed maTi mravalferovnebisa<br />

da dinamikis Cveneba, rasac adgili aqvs erTi miTologemidan<br />

warmoqmnil siuJetebSi. mijaWvulTa Sesaxeb siuJetebi<br />

sxvadasxva xalxis miTebsa Tu eposSi sxvadasxvagvarad aris<br />

gaformebuli, magram CvenTvis saintereso motivi _ RmerTTan<br />

dapirispirebuloba da amis gamo dasja _ yovel maTganSi meordeba.<br />

am umTavresi niSniT vaerTianebT da vixilavT, rogorc monaTesave<br />

personaJebs. maTi sinqronul da diaqronul planSi<br />

Tavmoyra ki warmoaCens rogorc erTian struqturas, ise stadialur<br />

evolucias.<br />

saerTo suraTSi pirveli safexuria RmerTebis dapirispireba,<br />

Tumca damarcxebuli RmerTis saxeSi maleve Cndeba urCxulis<br />

niSnebi da Sesabamisad, momdevno etapze is iRebs urCxulis<br />

an didi gvelis saxes. iranul miTologiaSi borotebis umaRlesi<br />

RvTaebaa ahrimani, romelic gardaisaxeba xan aJi-daxakis, xan<br />

angro-mainus saxiT. igi wminda sityviT SeboWa ahuramazdam. es<br />

Tema gadavida iranul eposSi zohakis istoriaSi. leonti mrovelis<br />

mier moTxrobil gadmocemaSic mijaWvuli arseba gvelis saxiTaa<br />

warmodgenili: “da gamoCnda naTesavTa Soris nebroTisTa<br />

kaci erTi afridon, romelmac Sekra jaWviTa bevrasfi, gvelTa<br />

ufali da daaba mTasa zeda, romel ars kacT Seuvali” (qarTlis<br />

cxovreba 1955: 13). Sua aziis xalxebis miTologiaSi urCxuli<br />

abirgani RmerTma mTis qveS daamwyvdia (potanini 1899:403). ber-<br />

Znul miTologiaSi urCxulTa meTauria tifoni, romelic zev-<br />

153

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!