3 01 Slachtofferhulp en herstelbemiddeling - WODC

Justitiële verkenningen, jrg. 27, nr. 3, 2001 75
ernstig psychisch of fysiek letsel tot gevolg, kan echter ook nog een aanvraag
bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven worden ingediend. Dit is
onafhankelijk van de vraag of de dader bekend is of niet. Strikt genomen
gaat het daarbij echter niet om een zo volledig mogelijke vergoeding,
maar om een tegemoetkoming. Dit fonds kan een uitkering toekennen
wanneer de zaak aan een aantal wettelijk vastgestelde criteria voldoet.
De gevolgen van het misdrijf moeten bijvoorbeeld ernstig zijn. Ook mag
het slachtoffer niet reeds op andere wijze vergoeding voor dezelfde
schade hebben ontvangen (Wergens, 1999).
Conflictregeling
Conflictregeling is een tweede bemiddelingsvorm die voor, tijdens en na
het strafproces wordt toegepast. De Aanwijzing Slachtofferzorg biedt
eveneens de ruimte aan politie en justitie om in conflicten te bemiddelen
waarbij een strafbaar feit is gepleegd. Uiteraard geldt daarbij wel dat
het niet mag gaan om ernstige delicten in strafrechtelijke zin, of wanneer
de gevolgen ernstig zijn. In de praktijk is de politie de instantie die het
meest te maken krijgt met conflictsituaties waarbij bemiddeling kan
worden toegepast. Het openbaar ministerie bemiddelt meer incidenteel
in conflicten. Daarnaast vindt in sommige gemeenten buurtbemiddeling
plaats.
De politie bemiddelt in tal van hoedanigheden in conflicten. Conflictregeling
vormt in de eerste plaats natuurlijk een belangrijk onderdeel
van het dagelijkse assistentiewerk. Politiemensen zetten zich echter ook
daarbuiten vaak in wanneer er conflicten aan de orde zijn. Het kan dus
zowel gaan om het oplossen van een incident als om pogingen duurzamere
oplossingen van problemen te bewerkstelligen.
Een van de veronderstellingen die gelden ten aanzien van conflictregeling
is dat wanneer een probleem ontstaat bij voorkeur zo snel mogelijk
moet worden geprobeerd daarin te bemiddelen. De politie heeft als
voordeel dat zij vaak als eerste ter plaatse is wanneer een conflict zich
voordoet. Het leeuwendeel van de conflicten waarmee de politie geconfronteerd
wordt betreft burenruzies of relatieproblemen. In veel gevallen
kan de politie de gemoederen sussen. Het bereiken van duurzamere oplossingen
in dit type conflicten is voor de politie echter doorgaans moeilijk
vanwege de onmogelijkheid daarin de nodige tijd te investeren. De
oplossing daarvoor wordt gezocht door de invoering van protocollen die
de inschakeling van andere instanties, bijvoorbeeld justitie, hulpverlening
of de reclassering garandeert. De politie tracht met name relatieconflicten
of ‘huiselijk geweld’ op deze wijze aan te pakken.
Conflictregeling hoeft zich niet te beperken tot personen, maar het kan
ook gaan om problemen tussen groepen. Een voorbeeld is een geval van
overlast veroorzaakt door een groep jongeren. Een politieman was aanwezig
bij een bijeenkomst van buurtbewoners over deze kwestie.
Toevalligerwijs liep de betrokkene, die de vergadering eerder verliet, nog