3 01 Slachtofferhulp en herstelbemiddeling - WODC

Bemiddeling in relatie tot het strafproces 76
diezelfde avond tegen deze groep jongeren aan. Hij besloot ter plekke
aan hen te vragen of zij naar de buurtvergadering wilden komen om met
de buurtbewoners te praten en wist dit contact ook tot stand te brengen.
Soms moet de politie echter noodgedwongen conflicten door bemiddeling
proberen op te lossen, ook wanneer dit vanuit juridisch oogpunt
niet gewenst is. In plattelandsgemeenten kunnen vechtpartijen in het
uitgaanscircuit vaak alleen door conflictmanagement worden gesust. De
opgeroepen eenheid staat er meestal alleen voor omdat assistentie vanwege
aanrijtijden of beperkte beschikbaarheid pas na lange tijd ter
plaatse kan komen. De betrokken politiemensen rest weinig anders dan
de partijen ‘plat te praten’ omdat repressief optreden vaak het risico inhoudt
dat het aanwezige publiek zich massaal tegen de politie keert. Het
netto resultaat is dat in dit soort gevallen de daders vaak niet worden
aangehouden.
Wanneer sprake is geweest van een strafbaar feit waarbij het openbaar
ministerie is ingeschakeld, bestaat binnen de Aanwijzing Slachtofferzorg
in principe de mogelijkheid om conflictregeling toe te passen. Op de
meeste parketten vindt dit echter slechts incidenteel plaats. Uitzondering
hierop is het arrondissement Almelo, waar deze bemiddelingsvorm
reeds langere tijd ingeburgerd is.
Op de parketten wordt weinig aan conflictregeling gedaan omdat de
daarvoor primair verantwoordelijke schaderegelaars de tijd ontbreekt.
Zij hebben het al druk genoeg met schaderegeling en de meer bewerkelijke
en tijdsintensievere conflictregelingen blijven hierdoor liggen. Binnen
de parketten is echter ook discussie over de vraag of men conflictregeling
moet toepassen. Voorstanders wijzen op de grotere preventieve
werking die uitgaat van conflictregeling, zeker in kwesties waarbij dader
en slachtoffer met elkaar bekend zijn. Tegenstanders zijn van mening dat
deze conflicten juist door de politie of hulpverleners moeten worden bemiddeld
en zijn huiverig voor mogelijke grensvervaging tussen hulpverlening
en Justitie.
Buurtbemiddeling is in een aantal gemeenten in Nederland mogelijk
wanneer sprake is van conflicten waarin politie of justitie niet kunnen
bemiddelen. Dit kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van de hiervoor geschetste
problemen, maar het kan ook te maken hebben met het feit dat
er geen strafbaar feit is gepleegd. Ook zonder (ernstige) strafbare feiten
kunnen partijen, bijvoorbeeld buren, elkaar echter jarenlang het leven
zuur maken. Door bemiddeling kunnen deze problemen mogelijk worden
opgelost, of kan escalatie worden voorkomen. Een bijkomende gedachte
is dat ook de kwaliteit van de buurt als geheel kan worden verbeterd
door burenproblemen vroegtijdig aan te pakken. In de eerste plaats
beoogt de bemiddeling het herstel van de communicatie, maar uiteindelijk
is het doel te komen tot afspraken tussen de betrokkenen. De rol van
de bemiddelaar is dit proces te begeleiden, niet de problemen op te lossen.
De onafhankelijkheid van de bemiddelaar is derhalve van groot belang.
Een evaluatie van het project buurtbemiddeling laat zien dat in