Thesis beheer en exploitatie Zoresto - Saxion Hogescholen

Samenvatting
De Ziekenhuisgroep Twente (ZGT) beschikt over twee commerciële bezoekersrestaurants, tot op heden zijn beide
restaurants in eigen beheer. De Raad van Bestuur heeft bezuinigingen aangekondigd, daarbij zijn de volgende
speerpunten leidend: focussen op de core business (puur medisch en zorggerelateerd), financiele transparantie
creëren, afkopen van risico’s en verantwoordelijkheden. De commerciële horeca van de ZGT wordt als eerste onder
de loep genomen, aangezien de Raad van Bestuur heeft aangegeven dat het eigen beheer in principe geen optie meer
is. De beleidsvraag van de scriptie luidt als volgt: “in welke beheer- en exploitatievorm levert Zoresto, de
commerciële bezoekersrestaurants van de ZGT, voor het ziekenhuis een optimaal kwalitatief rendement op?”.
Allereerst de definities van de centrale drie begrippen:
• Beheerconstructie: de persoon of de organisatie die zorg draagt voor de aansturing;
• Exploitatieconstructie: de wijze waarop beheer gefinancierd wordt, zodat instandhouding gewaarborgd wordt;
• Kwalitatief rendement: is een interactie en samenhang tussen kwaliteit en financiën en kan meetbaar worden
gemaakt door organisatiespecifieke meetcriteria op te stellen.
De beleidsvraag is onderzocht middels twee verschillende methoden van onderzoek. In het literatuuronderzoek is op
zoek gegaan naar passende beheer- en exploitatieconstructies, deze constructies zijn vervolgens getoetst in het
(empirisch) veldonderzoek. De drie overgebleven constructies voor Zoresto zijn:
• De beheerconstructie uitbesteden, waarbij er meerdere contractvormen mogelijk zijn maar er hoe dan ook
resultaatgerichte prestatie indicatoren moeten worden opgesteld;
• De beheerconstructie inbesteden, er wordt dan expliciet gekozen om de dienst in eigen beheer te houden. Deze
beheerconstructie kan op twee manieren geëxploiteerd worden, namelijk met een interne kostenplaats
(volledig bedrijfsonderdeel) of middels een B.V. (onder de ziekenhuisstichting).;
• De beheerconstructie samenwerken, waarbij er gezocht wordt naar een externe partij om samen een joint
venture te starten. Beide partijen investeren in de nieuwe organisatie (bij voorkeur een B.V.) en er wordt
gezocht naar een optimale samenwerking.
De Raad van Bestuur van de ZGT heeft op voorhand aangegeven dat het minimaal handhaven van de huidige
kwaliteit belangrijk is. Het veldonderzoek was daarom tevens gericht op het vraagstuk of bepaalde beheer- en/of
exploitatie constructie invloed uitoefenen op het kwalitatieve rendement. In praktijk bleek dit niet het geval te zijn, er
is door de respondenten zeer duidelijk aangegeven dat kwaliteit, gastvrijheid of financiën niet correleren met een
bepaalde beheer- en/of exploitatieconstructie. Iedere constructie kan even succesvol zijn, mits de juiste
contractafspraken worden gemaakt, de goede prestatie indicatoren worden opgesteld en dit vervolgens door beide
partijen bijgestuurd en geborgd wordt.
Uit het onderzoek is expliciet naar voren genomen dat de keuze voor een beheer- en exploitatie constructie gemaakt
moet worden op basis van het beleid van de organisatie, aangevuld met interne ontwikkelingen en externe trends en
ontwikkelingen. Op basis van dit gegeven, wordt geadviseerd de bezoekersrestaurants Zoresto uit te besteden
middels een resultaatgerichte commerciële exploitatie overeenkomst. Bij een uitbesteding kan het ziekenhuis zich
focussen op haar core business en draagt zij geen risico’s of verantwoordelijkheden meer over de commerciële horeca,
de speerpunten van het ziekenhuis worden dus bevredigd. Ten behoeve van het personeel wordt een volledige
overgang naar de externe partij geadviseerd, op deze manier is voor een ieder duidelijk wie de werkgever is en
ontstaan er geen situaties waarbij meerdere CAO’s van toepassing zijn. Het afsluiten van een resultaatgericht contract
en het opstellen van prestatie indicatoren zijn essentiële processtappen, aangezien kwaliteit en financiën hiermee
geborgd worden. In de beleidsvraag is naar voren gekomen dat de constructie de huidige kwaliteit moet blijven
waarborgen, dit kan alleen wanneer er sluitende prestatie indicatoren worden overeengekomen.
Het advies sluit aan bij het korte termijn beleid dat de ZGT momenteel voert (bezuinigen, focussen op de puur
medische core business, herinrichten van de commerciële horeca). Dit beleid staat lijnrecht tegenover een belangrijke
opkomende trend in de zorgbranche, namelijk gastvrijheid en gastgericht werken. De ziekenhuisgroep beschikt niet
over een strategisch beleid of meerjarenplan en daarom kan niet gemeten worden wat een uitbesteding voor de
toekomst van de ziekenhuisgroep betekend. Uit het onderzoek is naar voren gekomen, dat gastvrijheid een integraal
proces is waar een ziekenhuis zoveel mogelijk invloed op uit zou moeten kunnen oefenen (dit leidt tot de trend het
her-inbesteden van gastvrijheiddiensten zoals receptie en horeca). Er wordt daarom aanbevolen om eerst een
strategisch, tactische en operationeel beleid te ontwikkelen, alvorens de uitbestedingbeslissing wordt doorgevoerd.
Thesis beheer en exploitatie Zoresto Nicolien Nusselder 6