Dynamiek in islamitisch activisme - Wetenschappelijke Raad voor ...

In beide landen is de bevoegdheid hiertoe zeer omstreden vanwege de constitutionele
bevoegdheidsverdeling voor het strafrecht tussen federatie en deelstaten;
in Nigeria is deze expliciet op federaal niveau gelegd. Het niet-uitvoeren van de
zwaarste hadd-straffen wil overigens niet zeggen dat het in het geheel niet tot
bestraffing komt. De plegers van deze ‘misdrijven’ kunnen over het algemeen
rekenen op de lichtere fysieke straffen (zweepslagen) of gevangenisstraffen.
Conclusie
Geconcludeerd kan worden dat het islamitisch strafrecht slechts door een beperkt
aantal moslimlanden, namelijk acht van de 48, is ingevoerd, alsook door deelstaten
in twee moslimlanden. Voor opvattingen die ervan uitgaan dat in een moslimland
dit strafrecht altijd geldt, is dus geen grond, evenmin voor de opvatting
dat dit recht van toepassing is in alle landen waarvan het recht formeel (mede)
is gebaseerd op de sharia. Formele invoering wil voorts nog niet zeggen dat dit
strafrecht ook volgens de klassieke sharia daadwerkelijk wordt uitgevoerd. In
sommige landen functioneren de professionele rechter en hogere rechtsorganen
als rem op de uitvoering van dit recht. Tot uitvoering van de klassieke sharia
komt het in slechts enkele landen; bovendien wordt deze in sommige landen
beperkt tot de minder extreme straffen (zweepslagen). Behalve in het geval van
enkele provincies of deelstaten is dit strafrecht niet via normale democratische
procedures ingevoerd, maar door machthebbers verordonneerd in coalitie met
leger of milities en radicale islamitische groeperingen. Dergelijke machthebbers
hebben baat bij dit strafrecht, hetzij om radicale moslimbewegingen de wind uit
de zeilen te nemen, hetzij omdat hun dit een extra repressie-instrument tegen
tegenstanders verschaft en dan nog wel ‘in naam van de islam’. Dat dit strafrecht
langs ondemocratische weg is ingevoerd wil overigens nog niet zeggen dat het
altijd door de bevolking wordt afgewezen. Zeker in situaties van zeer grote criminaliteit
en vermeende aantasting van de publieke moraal en een slecht of corrupt
opsporings- en berechtingsapparaat kan er bij de bevolking behoefte zijn aan een
harde hand (Otto 2006).
4.2.5 familie- en erfrecht
de ontwikkeling van recht en rechtsstelsels
Het familie- en erfrecht vormen de rechtsgebieden die in de meeste moslimlanden
al lang bepaald worden door de sharia; ook in de gekolonialiseerde landen
bleef dit shariatisch recht gehandhaafd voor moslims. Andersom betreffen deze
rechtsgebieden bij uitstek de kern van de klassieke sharia en zijn ze in de islamitische
rechtsbronnen het meest gedetailleerd uitgewerkt. Geen wonder derhalve
dat vrijwel onmiddellijk na de islamitische revolutie in Iran in 1979 de eerder
ingevoerde hervormingswetten (1931: afschaffing polygamie, verplichte huwelijksregistratie;
1967: gelijke rechten mannen en vrouwen; 1975: Family Protection
Act) werden afgeschaft en vervangen door de ongecodificeerde sharia. In
Afghanistan werd de bestaande wetgeving na het aantreden van de Taliban eveneens
afgeschaft en werd geproclameerd dat het recht niet strijdig mocht zijn met
de klassieke hanafitische rechtsschool. Maar nieuw nationaal recht bleef uit; in
de praktijk heerste een wel zeer rauwe vorm van discriminatie van vrouwen, die
127