Dynamiek in islamitisch activisme - Wetenschappelijke Raad voor ...

198
dynamiek in islamitisch activisme
Evengoed is het evident dat met een islamitische of moslimpartij, hoe klein ook,
al dan niet aan de sharia verbonden gezichtspunten in het politieke debat in
Nederland worden ingebracht die kunnen afwijken van het gebruikelijke politieke
discours, of zelfs een taboe vormen. Te denken valt aan onderwerpen als de
Nederlandse houding ten aanzien van het Midden-Oostenconflict, de deelname
aan missies in Afghanistan en Irak en de steun aan autocratische regimes. Zoals
bij de oprichting van de ael in Nederland bleek, veroorzaakten sommige programmapunten
schrikreacties. ‘Nederland’ moet echter onder ogen zien dat door
de migratiebewegingen van de afgelopen decennia tegelijk ook andere manieren
van kijken naar de wereld zijn geïntroduceerd in de samenleving. Het spreekt
vanzelf dat die vroeger of later ook een politieke vertaling kunnen krijgen. Er is
geen enkele reden het debat over deze (gevoelige) onderwerpen uit de weg te
gaan. Of dit discours en de eruit voortvloeiende concrete wensen zich slecht
verdragen met de geldende democratische en rechtsstatelijke normen, kan dan
in de politieke arena duidelijk worden.
Concluderend: op grond van het bovenstaande moet de vorming van politieke
partijen met een islamitische grondslag of moslimidentiteit worden beschouwd
als constructieve inbreng in de Nederlandse politiek, die getuigt van het streven
naar participatie aan de bestaande instituties en volgens de geldende democratische
spelregels.
5.6.4 islamitisch recht
Vanwege het grote aantal moslims kan op enig moment het vraagstuk van erkenning
van (elementen van) islamitische wetgeving in Nederland ook actueel
worden langs andere weg dan door partijvorming. Dat sommige hier wonende
moslims willen leven naar wat zij verstaan onder de sharia is evident. Dat hoeft
niet problematisch te zijn voorzover de betreffende gedragsnormen niet strijdig
zijn met de bestaande rechtsorde. Maar gegeven de vele definities van de sharia
kunnen zich wel degelijk problemen voordoen. Hoe groot deze kunnen zijn, is
weer gebleken bij de rechtszaken tegen Mohammed B., die steeds getuigde van
‘Uw rechtsstaat is de mijne niet’. Waar met een beroep op de sharia gedrag plaatsheeft
dat strijdig is met bestaande wetgeving, zijn opsporing en vervolging
vanzelfsprekend geboden. Er bestaat hiernaast echter ook een glijdende schaal
van gedrag dat niet strafbaar is, maar zich wel slecht verdraagt met de geldende
sociale en morele normen (zoals de individuele autonomie) en dat wordt ondersteund
door processen van groepsdwang. Het is mogelijk dat dergelijk gedrag
wordt gerechtvaardigd door de sharia. Op deze verschijnselen, en hieruit voortvloeiende
spanningen moeten de nationale en lokale overheid alert zijn. De overheid
heeft immers een bijzondere verantwoordelijkheid voor het garanderen van
een maatschappelijk klimaat waarin groepen goed met elkaar kunnen samenleven.
Op dit thema, en de verschillende strategieën die hierbij kunnen worden
ingezet, is de raad eerder ingegaan in zijn rapport Waarden, normen en de last van
het gedrag (wrr 2003: 169-196).