Dynamiek in islamitisch activisme - Wetenschappelijke Raad voor ...

More documents

Recommendations

Info

de ontwikkeling van het islamitisch-politiek denken manifestaties betreffen van Gods beloften in de werkelijkheid, terwijl de koran Gods beloften in woorden presenteert. In de koran genoemde wonderen en bovennatuurlijke verschijnselen moeten dan niet letterlijk worden begrepen, maar als metaforen, allegorieën of andere indirecte uitdrukkingswijzen. Maar via deze these van harmonie tussen ‘belofte in woorden’ en ‘belofte in de werkelijkheid’ was zijn principiële punt dat koran en moderne wetenschap niet in tegenspraak zijn. Hiermee staat Khan aan de basis van auteurs en bewegingen die ook nu opgeld doen, zoals die welke de wetenschappelijke weergaloosheid van de koran proberen aan te tonen (alle kennis is al in de koran neergelegd), evenals de huidige beweging die zich richt op ‘islamisering van kennis en wetenschap’. Anders dan de denkers die zijn besproken in paragraaf 2.2, wees hij kennis als product van de moderniteit derhalve niet af, maar poogde deze onder de islamitische vlag te brengen. Muhammed Abdu hield zich eveneens bezig met de relatie tussen islam, moderne kennis en rationaliteit. Maar anders dan Khan probeerde hij niet tot verzoening te komen door vanuit de islam of de koran alle moderne kennis als ten principale ‘islamitisch’ aan te merken, maar door moderne kennisbronnen in te zetten voor een fundamenteel onderzoek van de islamitische erfenis, inclusief de koran zelf. Dit was de eerste poging om de koran te contextualiseren, namelijk door deze te projecteren tegen de zevende-eeuwse historisch-culturele achtergrond. Zo bevrijdde hij de koran van de claims van historische en wetenschappelijke onovertroffenheid. De koran moest zijns inziens niet letterlijk worden begrepen, maar als een literaire tekst, die de boodschap weergeeft in een taal die het toenmalige Arabische wereldbeeld en intellectuele niveau reflecteert. De verhalen moeten dus niet letterlijk worden genomen; ze zijn bedoeld voor ethische, spirituele en religieuze doelen en als zodanig hebben ze ook een belangrijke functie voor andere tijden en plaatsen. Met zijn contextualisering kwam Abdu dicht bij het ontmythologiseren van het koranische verhaal alsook van de heiligheid van de tekst zelf. Daarmee deed hij zijns inziens echter niet af aan het belang van religie. Hij zag religie als een essentieel deel van het menselijk bestaan; juist daarom was echte maatschappelijke hervorming alleen mogelijk door een hervorming van het islamitisch denken. Met zijn opvattingen is Abdu de meest vooraanstaande wegbereider voor de latere hervormingsdenkers. Hij en zijn voorgangers hebben de islam ontdaan van de identificatie met tradities en Traditie en van de sacrale dwang-van-de-letter en de daaruit voortvloeiende dogmatische fixatie op geboden en verboden. Hierdoor ontstond de mentale ruimte om juist de vereenzelviging aan te vechten van de islam met de macht en de staat, en om tot appreciatie te komen van democratie en mensenrechten. In veel moslimlanden hebben hervormingsdenkers voortgebouwd op deze basis. In de volgende paragraaf zal een aantal voor het voetlicht worden gehaald. Waar het de bedoeling van dit rapport is te onderzoeken of er in de moslimwereld conceptuele aanknopingspunten zijn voor de ontwikkeling van een democratische 39
40 dynamiek in islamitisch activisme rechtsstaat, is het niet nodig alle tot deze stroming behorende denkers de revue te laten passeren. De conceptuele uitwerkingen worden ook beïnvloed door de specifieke politieke context van de landen waarbinnen de betrokken denkers opereren. Om hiermee rekening te kunnen houden wordt de schijnwerper vooral gericht op denkers in twee belangrijke sunnitische landen, namelijk Egypte (het intellectuele kernland in de Arabische wereld) en Indonesië (het land met de meeste moslims), en op denkers in het shiietische Iran, het land waar al 25 jaar echte ervaring bestaat met een theocratie, waaronder het klassiek-islamitische rechtsstelsel. Ten slotte wordt ingegaan op enkele vooraanstaande denkers die afkomstig zijn uit andere dan deze drie landen. Ook wordt nog aandacht besteed aan de zeer actieve denkrichting van de feministische hermeneutiek, die de positie van vrouwen in de islam opnieuw doordenkt. 2.3.2 eigentijdse hervormers Egypte De onder meer door Abdu – via het eerder bevochten recht op hernieuwde interpretatie – ingezette contextualisering van de koran is in de twintigste eeuw door veel denkers voortgezet. Zo verdedigde zijn leerling ‘Ali’ Abd al-Raziq (1888-1966) begin twintigste eeuw het opheffen van het kalifaat met als argument dat er niet zoiets bestaat als een specifiek islamitisch politiek systeem. Op grond van onderzoek concludeerde hij dat noch uit de koran, de Traditie of de consensus van de schriftgeleerden, uit de begintijd of sindsdien, een systeem als het kalifaat valt af te leiden. Wanneer de islam geen politieke theorie kent, bestaat derhalve een keuzevrijheid voor moslims. Op grond van intern-islamitische argumentatie betoonde hij zichzelf een groot voorstander van de scheiding tussen moskee en staat. Het door vele moslims aangehangen idee als zou de koran het letterlijke woord van God zijn, werd aangevochten door met name Taha Husayn, Amin al-Khuli en Ahmad Khalafalla aan de hand van literatuur- en geschiedwetenschappelijke methoden. Zij benadrukten de koran als – menselijke – ‘tekst’, een tekst die vooral ook gezien moet worden als een literair product. Taha Husayn (1889-1973) zag de koran als een op zichzelf staande literaire categorie. Erin vertelde verhalen bestonden – zo toonde hij aan – al lang voordat de koran ontstond; de koran gebruikte ze om de islam te situeren ten opzichte van de judeo-christelijke traditie en om het monotheïstische karakter te bevestigen. Amin al-Khuli (1895-1966) borduurde hierop voort door te stellen dat de Arabieren de islam accepteerden juist vanwege de literaire kwaliteiten van de koran. Volgens de moderne theorie van de retorica staat de emotionele impact niet los van de esthetische kwaliteit van de tekst en het esthetisch bewustzijn van de ontvanger. Alleen via de methoden van de moderne literatuurtheorie kan de betekenis van de koran worden (her)ontdekt. Khalafalla (1916-1998) verzamelde de koranische verhalen, herordende ze chronologisch en analyseerde ze door ze te relateren aan hun originele context. Hij beschouwde alle verhalen als opzichzelfstaand, ook al slaan ze op eenzelfde gebeurtenis, om aldus hun betekenis en intentie te achterhalen.
Page 2 and 3: Dynamiek in islamitisch activisme
Page 4 and 5: Dynamiek in WETENSCHAPPELIJKE RAAD
Page 8 and 9: inhoudsopgave Samenvatting Ten gele
Page 10 and 11: samenvatting Achtergrond Sinds de j
Page 12 and 13: meeste landen een beperkte reikwijd
Page 14 and 15: eenzijdige informatie- en beïnvloe
Page 18 and 19: ten geleide Dit rapport is voorbere
Page 20 and 21: 1 inleiding 1.1 achtergrond en aanl
Page 22 and 23: De verwevenheid tussen dat wat zich
Page 24 and 25: ontwikkelen dat niet alleen oog hee
Page 26 and 27: Dit rapport heeft evenmin als thema
Page 28 and 29: evordering van mensenrechten te ond
Page 30 and 31: 2 de ontwikkeling van het islamitis
Page 32 and 33: de ontwikkeling van het islamitisch
Page 36 and 37: aanmoediging om zich af te keren va
Page 60 and 61: 3 de ontwikkeling van islamitisch-p
Page 62 and 63: de ontwikkeling van islamitisch-pol
Page 66 and 67: Tekstbox 3.1 Het politieke bestel v
Page 68 and 69: 3.2.3 conclusie In veel landen in d
Page 70 and 71: en voor een overname van de staat,
Page 72 and 73: gebeuren dat zeven leiders van de N
Page 74 and 75: Deobandi en de Jamaat-i-Islami hun
Page 76 and 77: hebben bovendien uitstralingseffect
Page 86 and 87: Sinds het doorbreken van de gewelds
Page 90 and 91:
verder ondermijnd, waardoor radical
Page 92 and 93:
langer uitsluitend op de regeringen
Page 94 and 95:
de ontwikkeling van islamitisch-pol
Page 96 and 97:
itarian secular states or conservat
Page 98 and 99:
Tabel 3.3 Oriëntaties van islamiti
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
3.6 conclusie de ontwikkeling van i
Page 106 and 107:
noten de ontwikkeling van islamitis
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
4 de ontwikkeling van recht en rech
Page 112 and 113:
4.2 recente islamisering van recht
Page 114 and 115:
de ontwikkeling van recht en rechts
Page 116 and 117:
in dit land is bijvoorbeeld het per
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
4.2.4 strafrecht de ontwikkeling va
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
In beide landen is de bevoegdheid h
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
stemming te zijn met het recht in d
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
sharia een belangrijke inspiratiebr
Page 150 and 151:
5 beleidsperspectief 5.1 inleiding
Page 152 and 153:
Of het er bij eerdere aanslagen op
Page 154 and 155:
In sommige landen is de oorlog tege
Page 156 and 157:
mitische politieke bewegingen en is
Page 158 and 159:
mensenrechten. Kort gezegd: verande
Page 160 and 161:
hebben op huidige interpretaties va
Page 162 and 163:
cratiseringsmomentum waar te nemen
Page 164 and 165:
ontkennen dus de grote variatie en
Page 166 and 167:
edoeld wordt met ‘islamitische’
Page 168 and 169:
Desondanks blijven er belangrijke g
Page 170 and 171:
de hier geschetste uitgangspunten l
Page 172 and 173:
men, de notie van een ‘dialoog tu
Page 174 and 175:
Tot nu toe is echter niet duidelijk
Page 176 and 177:
eisen als primaire voorwaarde voor
Page 178 and 179:
ning met de endogene dynamiek en ro
Page 180 and 181:
missies. Er zijn veel argumenten va
Page 182 and 183:
verplichte jurisdictie van het Hof.
Page 184 and 185:
zij moeten kennis hebben van de int
Page 186 and 187:
loyale burgers vanuit de universele
Page 188 and 189:
moederbeweging in Turkije of de zus
Page 190 and 191:
ten aanzien van de religie; dat is
Page 192 and 193:
In zo’n klimaat kan ook meer onbe
Page 194 and 195:
De overheid heeft vanzelfsprekend n
Page 196 and 197:
‘mens en maatschappij’ en later
Page 198 and 199:
Meer aandacht van bestaande partije
Page 200 and 201:
In dit rapport gaat het de raad ech
Page 202 and 203:
kennelijk enige tijd voordat gelovi
Page 204 and 205:
De raad beseft dat het voorgestelde
Page 206 and 207:
general discussion [sic] on ‘Isla
Page 208 and 209:
literatuur Abou El Fadl, K. (2003)
Page 210 and 211:
Buruma, I. en A. Margalit (2004) Oc
Page 212 and 213:
Hamzawy, A. (2005) ‘The Key to Ar
Page 214 and 215:
Menendez Gonzalez, I. (2005) Arab R
Page 216 and 217:
Safi, O. (2003) Progressive Muslims
Page 218 and 219:
Wiktorowicz, Q. (ed.) (2004b) Islam
Page 220 and 221:
ijlage 1 Vergelijking van de scores
Page 222 and 223:
ijlage 2 Classificatie van moslimla
Page 224 and 225:
ijlage 3 (vervolg) Status van islam
Page 226 and 227:
In het kader van de sociale, cultur
Page 228 and 229:
verklarende woordenlijst verklarend
Page 230 and 231:
apporten aan de regering Eerste raa
Page 232 and 233:
68 Zevende raadsperiode (2003-2007)
Page 234 and 235:
voorstudies en achtergronden voorst
Page 236:
234 dynamiek in islamitisch activis
show all

Dynamiek in islamitisch activisme - Wetenschappelijke Raad voor ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?