Dynamiek in islamitisch activisme - Wetenschappelijke Raad voor ...

196
dynamiek in islamitisch activisme
De regering is wel bevoegd tot het creëren van de algemene randvoorwaarden
voor een hoog niveau van wetenschappelijk onderwijs en onderzoek, ook op
het gebied van godsdiensten. Op de Nederlandse universiteiten bestaan leerstoelen
die aspecten van de islam betreffen, zoals talen en culturen van het
Midden-Oosten, sociale processen in de moderne islam, de islam in West-
Europa en het recht van de islam. De enige instelling die in Nederland de islam
interdisciplinair bestudeert, is het in 1998 opgerichte International Institute for
the Study of Islam in the Modern World (isim) in Leiden. Dit instituut is een
samenwerkingsverband van de universiteiten van Leiden, Amsterdam, Utrecht
en Nijmegen. Het hanteert een sociaal-wetenschappelijke benadering ter vergroting
van kennis en inzicht in de manifestaties van de huidige islam. Dat is
een belangrijke bijdrage, maar wel een andere dan de algemene godsdienstwetenschappelijke
verdieping waar de wrr hier voor pleit. Het is daarom
wenselijk in aanvulling hierop mogelijkheden te creëren voor een volwaardige
islamwetenschappelijke studierichting aan een algemene universiteit. Op
langere termijn kan dit vruchten afwerpen voor de religieuze ontwikkeling,
ook in moslimlanden. Via allerlei vormen van uitwisseling kan de wetenschapsbeoefening
in Europa profiteren van de kennis die in moslimlanden bestaat,
terwijl moslimlanden baat hebben bij de vruchten van het vrije onderzoek aan
Europese universiteiten. Hoewel de maatschappelijke doorwerking van zo’n
opleiding buiten de moskee verloopt, kan ze via publicaties, optreden voor de
media en in wetenschappelijke discussies toch aanzienlijk zijn. Zelfs is denkbaar
dat imamopleidingen op den duur gaan samenwerken met wetenschappelijke
islamopleidingen, zodat de studenten een deel van hun studie volgen bij de
wetenschappelijke opleiding. Langs deze weg zou de wetenschappelijke opleiding
ook kunnen bijdragen aan het opleidingsniveau van imams.
5.6.3 islamitische politieke bewegingen
In Nederland en ook in andere lidstaten van de eu zijn islamitische bewegingen
al geruime tijd actief. Er is echter nog slechts op beperkte schaal en pas heel
recent sprake van partijvorming op islamitische grondslag of naar moslimregio
van herkomst. In vergelijking met Nederland loopt België daarin voorop, met
de partij Noor, de Parti de la Citoyenneté et de la Prospérité, de Arabisch Europese
Liga (ael) en de partij Resist, waar aanvankelijk ook de ael in opging en
die vervolgens heeft geresulteerd in de Moslim Democratische Partij (Koning
Boudewijnstichting 2004). In België deden sommige partijen al aan verkiezingen
mee, zonder overigens te resulteren in zetels in de vertegenwoordigende
organen. De Nederlandse ael streefde naar Belgisch voorbeeld eveneens naar
de oprichting van een Moslim Democratische Partij; de bedoeling was dat deze
in een aantal grote gemeenten zou deelnemen aan de gemeenteraadsverkiezingen
in 2006 (Douwes et al. 2005). Inmiddels is hiervan afgezien. De bedoeling
van de ael is nu om voor haar doelen voor de langere termijn, zoals erkenning
van de eigen identiteit van moslims en culturele en economische integratie,
belangstelling te vinden bij bestaande partijen (NRC Handelsblad, 18 november
2005).