STUDIE NAAR DE FACTOREN DIE DE VRIJHEID VAN ... - igvm

Weglopen
Vele bevraagde meisjes en vrouwen vinden weglopen van thuis één van de weinige opties waarvoor een meisje
kan kiezen wanneer ze haar eigen huwelijk wil beletten. Eenmaal getrouwd is het te laat om nog weg te lopen. Het
meisje kan dan onderdak zoeken bij (autochtone) vrienden, of in een vluchthuis of ze kan alleen gaan wonen. Eén
iemand is van mening dat het weglopen van de ene dochter een positief effect kan hebben op de overige kinderen
binnen het gezin. De ouders zullen de andere kinderen immers op een andere manier behandelen en opvoeden omdat
ze beseffen dat ze verkeerd gehandeld hebben. Schuldgevoel en de angst dat de situatie zich zou herhalen, zorgt
ervoor dat de ouders hun overige kinderen niet zullen uithuwelijken. Niet iedereen echter aanschouwt weglopen
als de meest geschikte handelingsstrategie. Als een meisje wegloopt van thuis, dan verraadt ze haar familie en
dan is niet alleen de eer van de familie geschonden, maar ook die van haarzelf. Als het weggelopen meisje over
onvoldoende bestaansmiddelen beschikt, dan is de kans groot dat zij op het slechte pad terecht komt: ze kan
terechtkomen bij slechte personen, experimenteren met drugs of zich prostitueren. Bovendien wijst één Turkse
respondente erop dat de familie het weggelopen meisje altijd terugvindt: dan zijn de gevolgen niet te overzien.
Volgens een Marokkaanse participante leveren de meisjes een enorme tweestrijd vooraleer ze effectief weglopen:
C I E
“En het ergste van al is, ze zitten wel tussen de twee, want dan hoor je de meisjes zeggen tegen het JAC of de
bijzondere jeugdzorg dat ze niet willen weglopen omdat ze nog altijd respect hebben voor hun ouders en dat
ze niet willen dat hun naam dan geschonden wordt. Maar dus ja, ze willen niet weg, ze willen thuisblijven.
Maar als ze thuisblijven, dan worden ze gedwongen. Dat is echt een vicieuze cirkel. Uiteindelijk weten ze
zelf niet meer wat ze moeten doen.”
(Focusgesprek in West-Vlaanderen, Maghrebijnse origine)
Zelfmoord
Enkele jonge respondentes wijzen op zelfmoord als de enige handelingsstrategie. Als je echt niet wilt trouwen
met de voorgestelde persoon, dan is er maar één oplossing en dat is je het leven ontnemen. Zelfmoord wordt niet
door iedereen aanvaard als een mogelijke handelingsstrategie: volgens deze bega je daardoor een hoofdzonde in
de islam.
Salma: “Tegen je ouders ingaan is nooit mogelijk. Je kunt er geen speld tussen steken. Ik kon dat niet
zeggen tegen mijn tante of tegen mijn nonkel. Dat komt automatisch bij mijn moeder terecht en als het bij
mijn moeder terecht komt, dan barst de hel los thuis, want dan heb ik gezegd… Ik heb me gewoon koest
gehouden. Ik dacht van: “Laat ze doen, het komt wel goed”. Ik heb zelfs zelfmoord willen plegen, echt
waar. Ik heb mijn polsen overgesneden. Ik had het zo zwaar van de eerste (zwangerschap). Ik was acht
maanden en ik zag het echt niet meer zitten en de enige uitweg voor mij was doodgaan. Het is mislukt, want
ik was wel opgenomen in het ziekenhuis. Ik zag het echt niet meer zitten.
(vriendinnen uiten tekenen van verbazing; Ze wisten niet dat hun vriendin geconfronteerd werd met een
gedwongen huwelijk en dat zij een zelfmoord poging ondernam)
Fatima: En dan krijgen ze u in de islam zo ver dat je een hoofdzonde begaat hé! Je eigen van het leven
beroven is een hoofdzonde.”
(Focusgesprek in Limburg, Maghrebijnse origine)
Een andere strategie waarnaar de respondentes in dit onderzoek niet verwijzen is een ‘tactiek’ uit de literatuur om
aan een gedwongen huwelijk te ontsnappen in het geval van een migratiehuwelijk. Men kan eerst wettelijk huwen
Studie naar de factoren die de vrijheid van keuze van een echtgenoot beperken bij bevolkingsgroepen van vreemde oorsprong
Prof. dr. Sami Zemni ◦ Nathalie Peene ◦ Marlies Casier 108