STUDIE NAAR DE FACTOREN DIE DE VRIJHEID VAN ... - igvm

door te geven aan hun dochters. Dit stemt overeen met de bevindingen van vroeger kwalitatief onderzoek (Luyckx,
1999).
1.1.6 Conclusie partnerkeuze
Uit alle gesprekken blijkt een sterke voorkeur voor een partner van dezelfde origine en met dezelfde
geloofsovertuiging. Deze voorkeur bestaat zowel bij de ouders als bij de meisjes en vrouwen zelf. De eigen voorkeur
voor iemand van dezelfde origine of op zijn minst ook een ‘moslim’ willen zij ook doorgeven aan de volgende
generatie. We kunnen hieruit concluderen dat de partnerkeuze bij de huwelijkssluiting iets is wat weinig aan
verandering onderhevig is. De continuïteit, evenals de weerstand tegenover verandering worden bestendigd door
de sociale controle uit de omgeving en daarmee samenhangend de (impliciete) druk tot conformeren aan de sociale
verwachtingen. Al deze elementen zijn niet specifiek voor ‘moslims’, want partnerkeuze en huwelijkssluiting
wordt binnen alle groepen in de samenleving gestuurd door deze en andere elementen. Dit maakt, zoals gezegd,
van ‘de vrijheid van partnerkeuze’ een relatief begrip.
Naast de sterke continuïteit zien we ook bepaalde zaken die aan belang af nemen en andere die aan belang toenemen.
Zo neemt het belang om te huwen met een partner van dezelfde origine bij een deel van de hoogopgeleide vrouwen
van Maghrebijnse origine af, terwijl het belang van het al of niet praktiseren van de (toekomstige) echtgenoot
toeneemt. Sommige jonge vrouwen merken ook op dat zij zelf belang hechten aan een partner die ook hogere
studies gevolgd heeft, terwijl hun ouders dit niet of veel minder belangrijk vinden. Zij leggen eerder de nadruk op
het hebben van een job. De studies spelen voor hen vooral een rol in het goed kunnen communiceren met elkaar.
De jongere generatie hecht in het algemeen ook meer belang aan het goed leren kennen van een partner, voor het
huwelijk. Zij verlangen vaak naar relaties en sommigen onder hen gaan ook relaties aan. Zij hopen hun dochters
later ook meer vrijheid te kunnen bieden in hun partnerkeuze en liefdesleven. Misschien is hier sprake van een
evolutie in de perceptie op het huwelijk, van een eerder rationale benadering van het huwelijk, naar een visie op
het huwelijk waarin gevoelens van verliefdheid een belangrijkere rol krijgen. Dit is wat Hooghiemstra (2003) het
‘romantische liefdesideaal’ genoemd heeft.
1.2 ONTMOETINGSMOGELIJKHEDEN VOOR MEISJES EN VROUWEN
In de onderzoeksliteratuur wordt gesproken over de beperkte mogelijkheden van moslimmeisjes om iemand van
het andere geslacht te ontmoeten. Bij elke beweging moeten jongeren oppassen om hun reputatie niet te schaden.
De kennismaking met iemand wordt bemoeilijkt door de beperkende sociale controle en het gebrek aan kansen
om elkaar te ontmoeten (Polat, 2005; Hooghiemstra, 2003; Bouw, e.a., 2003). Het Nederlandse onderzoek van
Hooghiemstra omschrijft hoe voor sommigen geheime afspraakjes een uitkomst bieden, zoals een afspraak in de
bibliotheek, in het park of in de bioscoop. Ontmoetingen moeten geheim blijven want roddel kan zowel de naam
van het meisje als van haar familie schaden. Op kot gaan, mannelijke vrienden thuis ontvangen, bij een jongen
thuiskomen, bepaalde kleding dragen, discotheken bezoeken, omgaan met meisjes die uitgaan, laat thuiskomen,
een relatie hebben gehad, zijn allemaal vormen van gedrag die de goede naam van het meisje in het gedrang kunnen
brengen. Bij jongens moet het gaan om extremer gedrag, zoals druggebruik of criminaliteit. De verspreiders van
verhalen zijn buren, kennissen, moskeebezoekers,… Vooral in de steden zijn er dichte netwerken van sociale relaties.
Ook de broers houden de zussen in het oog en zien zichzelf vaak als hoeders van de goede naam van de familie. De
C I E
Studie naar de factoren die de vrijheid van keuze van een echtgenoot beperken bij bevolkingsgroepen van vreemde oorsprong
Prof. dr. Sami Zemni ◦ Nathalie Peene ◦ Marlies Casier 59