STUDIE NAAR DE FACTOREN DIE DE VRIJHEID VAN ... - igvm

elangrijk om alle vrouwen zo goed mogelijk te ondersteunen in de keuzes die ze maken en de stappen die ze
zetten. Informele netwerken zijn hierbij vaak nog veel belangrijker dan formele netwerken. Wanneer de informele
netwerken van de betrokkene door het conflict doorgeknipt zijn, is het belangrijk om deze persoon te helpen in het
opbouwen van nieuwe informele netwerken. Dit kan door het deelnemen aan activiteiten van verenigingen, het
volgen van een opleiding,…
3.2.2.2 Hulpverlening wanneer het huwelijk reeds voltrokken werd
Echtscheiding
Uit verschillende gesprekken met hulpverleners en ook uit de werkgroepen tijdens de studiedag blijkt dat de
meeste meisjes en vrouwen pas hulp komen vragen wanneer het huwelijk reeds voltrokken werd of wanneer
de situatie geëscaleerd is. Dit is zeker het geval voor meisjes of vrouwen die tijdens de zomervakantie gehuwd
zijn met een partner uit het land van herkomst. Deze personen willen dan het huwelijk dat daar voltrokken werd,
ongedaan maken of vermijden dat de (ongewilde) partner naar België overkomt. Annulatie van een huwelijk is
evenwel geen sinecure. Het vraagt een grote bewijslast. De meeste huwelijken worden dan ook niet geannuleerd,
maar eindigen in een echtscheiding. De nieuwe wetgeving betreffende de nietigheid van huwelijken die voltrokken
werden onder dwang zou aan dit probleem willen tegemoet komen. Door de nieuwe wet kunnen gedwongen
huwelijken geannuleerd worden wanneer de betrokkene of het Openbaar Ministerie zich partij stelt. De annulatie
van een huwelijk maakt dat alle mogelijke gevolgen van een huwelijk worden teniet gedaan, bijgevolg is iemand
ook niet ‘uit de echt gescheiden’ na een annulatie.
Echtscheiden blijkt geen evidentie om de volgende redenen: een echtscheidingsprocedure neemt vaak meerdere
jaren in beslag, tenzij er wordt gescheiden in onderlinge toestemming. Scheiden met onderlinge toestemming
is echter heel moeilijk te realiseren, zeker wanneer de partner nog niet geregulariseerd is. Bovendien wil de
omgeving soms vermijden dat er gescheiden wordt en worden vanuit de familiale omgeving pogingen ondernomen
om de betrokken partijen met elkaar te verzoenen. Scheiden wordt wel al meer aanvaard, maar het is nog niet
vanzelfsprekend. Gescheiden vrouwen hebben ook een negatieve status binnen het land van herkomst en binnen de
allochtone gemeenschap in België. De vrouw wordt vaak de schuld toe geschreven voor het falen van het huwelijk.
Het is voor een gescheiden vrouw moeilijk om nadien opnieuw een huwelijkspartner te vinden. Veel ouders
zouden hun zoon liever niet zien huwen met een uit de echt gescheiden vrouw. Naast de negatieve valorisering
van scheiden betekent scheiden psychologisch en financieel een zware kost. Verschillende hulpverleners wijzen
erop dat meisjes te lichtzinnig zijn op het vlak van scheiden. In plaats van het ongewenste huwelijk te weigeren
stemmen ze toch in, met de idee ‘snel’ te kunnen scheiden. Dit strookt echter niet met de realiteit van echtscheiden,
dat meestal meerdere jaren in beslag neemt. Deze hulpverleners proberen meisjes te wijzen op de risico’s die
ze nemen, wanneer ze zich zouden neerleggen bij het huwelijk. Huwelijken met iemand uit de familie maken
scheiden moeilijker. De scheiden kan voor een breuk zorgen in de hele familie en kan er ook toe leiden dat de
erfenis verdeeld raakt.
Verschillende hulpverleners benadrukken dat vrouwen veel meer dan vroeger de stap durven zetten om te scheiden.
Meisjes en vrouwen, maar ook hulpverleners met juridische vragen kunnen terecht bij verschillende organisaties.
Sommige vzw’s houden zich hiermee bezig, maar er werden ook steunpunten opgericht voor het verlenen van
juridische bijstand. In het Franstalige landsgedeelte zijn het de Points d’Appui die bijstand verlenen in verband
met het nationale en internationale privaatrecht. In Vlaanderen wordt deze taak opgenomen vanuit het Vlaams
C I E
Studie naar de factoren die de vrijheid van keuze van een echtgenoot beperken bij bevolkingsgroepen van vreemde oorsprong
Prof. dr. Sami Zemni ◦ Nathalie Peene ◦ Marlies Casier 126