STUDIE NAAR DE FACTOREN DIE DE VRIJHEID VAN ... - igvm

C I E
speelt het een heel grote rol. Psychisch is het echt euh… Als je er niet sterk voor bent, dan laat je u gewoon
meeslepen.”
(Focusgesprek in West-Vlaanderen, Maghrebijnse origine)
Psychologische druk kan verschillende vormen aannemen. Ouders kunnen hun kinderen op een directe manier
onder druk zetten: “Wat je eigen mening ook is, jij gaat nu trouwen met die jongen.”. Dreigementen worden ook
af en toe gehanteerd. Naar het land van herkomst sturen om daar bijvoorbeeld bij de grootmoeder te gaan wonen,
wordt vaak als een dreigement gebruikt. Verschillende respondentes die hier opgroeiden, beschouwen dit als een
enorm grote straf. Het ergste wat hen zou kunnen overkomen, is dat hun paspoort wordt afgenomen en ze niet
meer naar België kunnen terugkeren.
Het komt volgens de respondenten echter niet frequent voor dat ouders hun kind op een directe manier onder
druk zullen zetten. Vaak gaan zij op een indirecte manier te werk. Zo kunnen twee families jaren op voorhand
overeenkomen hun kinderen met elkaar te laten huwen: “Je donne mon fils et toi, tu me donnes ta fille”. Het kind
wordt dan van kleins af aan duidelijk gemaakt met wie ze later zal trouwen. De ouders herhalen het voortdurend
tot het kind de huwbare leeftijd bereikt. Naar de woorden van de respondentes: het kind wordt van jongs af aan
gebrainwasht. Het huwelijk wordt voorgesteld als een uitgemaakte zaak, de mening van de betrokkenen wordt
niet gevraagd. Indien de ouders autoritaire figuren zijn, kan men er weinig tegen inbrengen. Een andere vorm van
druk is het meisje schrik aanjagen: bijvoorbeeld iedereen in haar omgeving is gehuwd en men maant haar aan uit
te kijken dat ze niet eeuwig thuis zal blijven. De ouders stellen dat ze er goed aan doet de jongeman te aanvaarden
omdat anders de kans bestaat dat zij geen aanzoeken meer zal krijgen. Volgens de hulpverleners is dit te wijten
aan de enorme druk vanuit de gemeenschap. Bij gezinnen in verschillende gemeenschappen zou er een sociale
verplichting bestaan om een gezin te vormen. Ouders voelen die druk enorm aan. Een van de vaakst gehoorde
middelen die ouders hanteren om hun dochter te dwingen met een partner naar hun keuze, is haar zogenaamd op
vakantie meenemen naar het land van herkomst en daar het huwelijk organiseren. Het georganiseerd feest, de
aanwezigen, de cadeautjes, … maken het een meisje bijna onmogelijk om ‘neen’ te zeggen. Tenslotte kan negeren
ook gezien worden als een vorm van psychologische druk.
De hulpverleners wijzen ook op de enorme druk vanuit de gemeenschap. Het gaat daarbij vaak om subtiele
vormen van discriminatie. Roddels maken sommige ouders wantrouwig.
Ouders kunnen ook andere middelen inzetten wanneer hun kind weigert in te stemmen met een huwelijksaanzoek.
Zo kan de druk opgevoerd worden door de dochter huisarrest op te leggen of haar gedrag nog meer te controleren.
Slechts enkele respondenten spreken over fysiek geweld. De meeste respondenten menen echter dat fysiek geweld
als middel niet zo vaak meer gehanteerd wordt, dit in tegenstelling tot morele dwang. Daarom is volgens een
respondente uit Luik de nieuwe Marokkaanse familiewetgeving of de Moudawana niet sluitend in de bescherming
van meisjes en vrouwen. Zo brengt de rechter enkel de fysieke gesteldheid in rekening, niet de psychische toestand
van de aanstaande bruid, waardoor gevallen van druk of chantage nog mogelijk zijn.
Een manier om te dwingen die niet door de respondentes werd genoemd, maar uit gesprekken met hulpverleners
blijkt, is dat sommige ouders via omkoping hun kind overhalen te huwen. Zo beloven die ouders hun kind
bijvoorbeeld een auto in ruil voor een huwelijk met een partner van hun keuze.
Studie naar de factoren die de vrijheid van keuze van een echtgenoot beperken bij bevolkingsgroepen van vreemde oorsprong
Prof. dr. Sami Zemni ◦ Nathalie Peene ◦ Marlies Casier 75