STUDIE NAAR DE FACTOREN DIE DE VRIJHEID VAN ... - igvm

Bij de sociale werkers is er nood aan duidelijke en vlotte middelen, handvaten om met deze soort hulpvragen
om te gaan. Een suggestie is een stappenplan voor de doorverwijzing van jongeren in dergelijke situaties. Alle
organisaties die actief zijn rond deze problematiek zouden in kaart gebracht moeten worden. Daarnaast kan het
interessant zijn om hulpverleners uit verschillende organisaties en uit verschillende provincies met elkaar in contact
te brengen en zodoende informatie en expertise uit te wisselen. Op de studiedag werd ook vastgesteld dat er nood is
aan een vergroting van het aantal doorverwijsinstanties en voorzieningen, zoals extra bemiddelaars, opvangcentra,
sociale huisvesting,…
Aangezien de problematiek van gedwongen huwelijk geen binnenlandse problematiek is maar ook voorkomt in
alle andere Europese landen werd door deelnemers van de studiedag voorgesteld om een Europees netwerk voor
‘good practices’ uit te bouwen.
3.2.4 Hulpverleners over de nieuwe wetgeving betreffende gedwongen huwelijken
Uit de ateliers tijdens de studiedag blijkt dat de nieuwe wet die gedwongen huwelijken strafbaar maakt, een heikel
punt is. Hoewel het gericht is op het versoepelen van de mogelijkheden om een huwelijk te annuleren, kunnen
we ons volgens deze hulpverleners de vraag stellen of zo’n harde aanpak niet alleen de symptomen aanpakt,
in plaats van de oorzaken. Kan je dwang door een rechter laten vaststellen? Zal een meisje of vrouw aangifte
doen tegenover haar eigen ouders. Meisjes en vrouwen leggen nu al heel zelden een juridische klacht neer. De
meeste meisjes die hulp zoeken, willen geholpen worden op een manier die de ouders niet kwetst, die de ouders
geen schade toebrengt. Dit vergt een heel moeilijke evenwichtsoefening: de meisjes willen soms iets doen aan de
situatie, maar niet ten koste van de familie. Het gerecht is in deze gevallen geen optie.
In de individuele gesprekken met hulpverleners kwamen wettelijke maatregelen nauwelijks ter sprake.
Eén hulpverleenster vindt het de verantwoordelijkheid van de ambassades van het land van herkomst om
migratiehuwelijken te controleren op het vrijwillige karakter, om op die manier te vermijden dat de (ongewenste)
partner over komt naar België.
3.3 CONCLUSIE
Als we de gesuggereerde maatregelen van de bevraagde meisjes en vrouwen enerzijds en van de bevraagde
hulpverleners anderzijds naast elkaar leggen, dan valt er weinig onderscheid op te merken. De conclusie dat
het aantal gedwongen huwelijken verminderd is, houdt voor zowel de respondenten als de hulpverleners niet
in dat er daarom niets meer gedaan moet worden. Diverse ideeën over maatregelen die de overheid op zich kan
nemen, worden aangereikt. Vorming aan meisjes, aan ouders en aan sociale actoren wordt gezien als een belangrijk
instrument om een huwelijk gebaseerd op dwang tegen te houden. Daarbij is het belangrijk dat meisjes de weg
naar de hulpverlening kennen wanneer ze geconfronteerd worden met een gedwongen huwelijk. Het is dan de taak
van de gecontacteerde hulpverlener om op een cultureel verantwoorde en veilige manier te zoeken naar de beste
oplossing voor de specifieke situatie van het meisje. Bij de bevraagde meisjes en vrouwen gaat sterk de voorkeur uit
naar initiatieven van de eigen etnische groep. Ondersteuning daarvan door de overheid en hulpverleningsinstanties
achten zij wel belangrijk.
C I E
Studie naar de factoren die de vrijheid van keuze van een echtgenoot beperken bij bevolkingsgroepen van vreemde oorsprong
Prof. dr. Sami Zemni ◦ Nathalie Peene ◦ Marlies Casier 128