STUDIE NAAR DE FACTOREN DIE DE VRIJHEID VAN ... - igvm

Daarom stellen sommige respondenten hun hoop in de huidige en komende generaties. “Ik denk dat het aan de
jongeren is van nu. Je moet niet meer kijken naar het verleden”. De preventie van gedwongen huwelijken is dus
een proces op lange termijn. Over één ding zijn veel deelneemsters het eens, namelijk: het verspreiden van folders
met tips over wat meisjes moeten doen wanneer ze merken dat hun ouders een huwelijk voor hen voorbereiden,
heeft weinig zin. De tips die het Steunpunt voor Allochtonen Meisjes en Vrouwen samenbracht in één brochure,
zijn volgens velen te Westers georiënteerd. In de folder wordt er immers geen rekening gehouden met de culturele
en economische context van een gedwongen huwelijk. Bovendien is een dergelijke folder volgens sommigen
overbodig omdat de meisjes perfect zouden weten hoe ze in een dergelijke situatie moeten reageren.
Maar wat kan er dan wel gedaan worden met de jongeren? De meerderheid van de respondenten wijst op het belang
van het weerbaarder en assertiever maken van meisjes. Ze moeten durven met hun eigen mening naar buiten te
komen. Indien ze dan later in aanraking komen met een gedwongen huwelijk, zullen ze volgens sommigen assertief
genoeg zijn om het voorstel te weigeren. Het komt er dan op aan openlijk neen te durven zeggen en het eigen
standpunt categoriek te blijven verdedigen: neen is neen. Daarvoor is echter een sterke persoonlijkheid van het
meisje vereist, wat niet iedereen gegeven is. Daarom zijn sommige bevraagden van mening dat de meisjes moeten
aangeleerd worden om neen te zeggen. De school zou volgens hen deze taak op zich kunnen nemen. Daarnaast is
het de taak van de meisjes om een goede band te ontwikkelen met hun ouders. Openheid naar de ouders is heel
belangrijk, want op die manier weten zij wat hun kinderen van het leven verwachten en welke kenmerken ze van
een echtgenoot belangrijk achten. Als de ouders in de toekomst een partner voorstellen, is de kans zodoende groot
dat hun kind een huwelijk met die persoon zal aanvaarden. Ook hier kan de school een belangrijke rol spelen, met
name, initiatieven die een dialoog op gang brengen, promoten. Enkele respondenten stellen wel vraagtekens bij de
rol van de school. Als de ouders te weten komen dat de school hun kinderen informeert, dan zullen hun dochters
niet meer naar school mogen gaan. Dit vanuit de veronderstelling dat de school de kinderen opzet tegen de eigen
ouders.
Hierboven werd reeds vermeld dat het onderwijs en imams een belangrijke rol kunnen vervullen wanneer
het aankomt op preventie naar ouders en jongeren. In één focusgesprek wordt ook de nadruk gelegd op de
verantwoordelijkheid van de eigen gemeenschap. Daarmee wordt bedoeld dat allochtone verenigingen onderwerpen
zoals huwelijksstrategieën en partnerkeuze bespreekbaar moeten maken. Autochtone organisaties kunnen ook aan
preventie doen, maar het is wel belangrijk dat dit in samenwerking gebeurt met de allochtone gemeenschappen.
Een hoogopgeleide Franstalige respondente van Marokkaanse origine poneert dat een collectieve revolte van
vrouwen nodig is, opdat er iets aan hun ondergeschikte positie veranderd kan worden:
C I E
A: “ Comment est-ce que les hommes on va dire peuvent ‘contrôler’ les femmes ? C’est quand ils leur
disent par exemple, même les parents quand ils disent ça à leur fille: ‘Il faut que tu fasses ça parce que c’est
comme ça’ et au niveau des femmes c’est plus leur dire que ‘voilà, c’est écrit dans le coran’ et quand on
leur dit ça…, forcément les femmes ne savent pas lire. Elles y croient on va dire aveuglement et donc elles
suivent et elles se laissent faire comme ça. Donc c’est plus à ce niveau-ci, il faut qu’il y a une révolte, il faut
qu’elles soient bien collective, et bien en groupe, individuellement on va dire la femme peut pas arriver à
rien quasiment. ”
(Focusgesprek in Brussel, Maghrebijnse origine)
Studie naar de factoren die de vrijheid van keuze van een echtgenoot beperken bij bevolkingsgroepen van vreemde oorsprong
Prof. dr. Sami Zemni ◦ Nathalie Peene ◦ Marlies Casier 111