Rapport Metopia - A+O Metalektro

gisch-didactische concepten dienen te passen bij wat het best bij onderwijsdeelnemers
past en niet door zeer bepaalde schoolse en/of onderwijskundige logica’s
gestuurd te worden. Je bent er niet met één verhaal voor alle leerlingen, hoe
trendy ook. De toegenomen populariteit van de ‘transitionele arbeidsmarkt’ laat
zien dat een geïndividualiseerde levensloop steeds centraler komt te staan en er
meer en meer variaties zijn waar te nemen in de manier waarop mensen werken
en leren combineren, niet alleen met elkaar maar ook met levensdomeinen als
vrije tijd en zorg. Bovendien richten nieuwe generaties van onderwijsdeelnemers
zich in hun actielogica’s op andersoortige kwaliteiten dan eerdere generaties. De
‘homo zappiens’ is daarvan slechts één illustratie. En ook dat is voor het beroepsonderwijs
een niet onbelangrijk gegeven.
Innovatie van het beroepsonderwijs: zoeken naar overlap in actielogica’s
Nogal wat pogingen om het beroepsonderwijs te innoveren blijken een vluchtig
karakter te hebben, zijn tot mislukken gedoemd en/of verwaaien als de ‘innovatiepotjes’
leeg zijn. Dat heeft vooral te maken met het gegeven dat veel innovatiedenken
wordt gekenmerkt door twee aannames, die diep in bestaande instituties
zijn geworteld, te weten:
a) de aanname dat de verschillende logica’s in elkaar vloeien en hetzelfde zijn,
alsof er met enig wringen en van buitenaf betekenisvolle leeromgevingen te
creëren zijn.
b) de aanname dat actielogica’s van elk van de afzonderlijke actoren zich steeds
op dezelfde wijze manifesteren, alsof er sprake is van een grote homogeniteit
tussen en binnen scholen, tussen en binnen bedrijven, en – niet te vergeten –
tussen en binnen (levensfase!) onderwijsdeelnemers.
Beide aannames leiden tot vaak kunstmatige gewrongen constructies én discussies
over gewenste leeromgevingen. Constructies die bovendien vaak minder
beklijven, sterk conjunctuur- en modegevoelig zijn, of sterk afhankelijk van de
inzet en goede bedoelingen van individuele personen.
Bestendige, robuuste innovaties zijn – zo is onze stelling – juist te vinden op de
raakvlakken, de overlapgebieden tussen actielogica’s van de verschillende actoren.
Je kunt ook zeggen: waar belangen en waarden van de centrale spelers
elkaar raken. Bij innovatie van het beroepsonderwijs is het dan ook van belang
om in te zoomen op de overlapgebieden tussen actielogica’s van bedrijven en
scholen en die maximaal te benutten.
Barrières en openingen
Op de slagader van het beroepsonderwijs blijken scholen en bedrijven nog niet
altijd in staat of bereid tot samenwerking vanuit een overlappend belang, omdat
22