Kroniek van een halve eeuw Belgische Ontwikkelingssamenwerking

vertegenwoordigingen nemen deel aan internationale vergaderingen. Nieuwe
landen zonder koloniaal verleden, zoals Canada en de Scandinavische
landen, sluiten zich aan bij de internationale samenwerkingsverbanden.
Een andere, uiterst belangrijke gebeurtenis mag in dit lijstje niet ontbreken. In
1957 wordt het Verdrag van Rome ondertekend en zo is de Europese
Economische Gemeenschap (EEG) een feit. Tegelijkertijd wordt het Europees
Ontwikkelingsfonds (EOF) opgericht, vooral gewild door Frankrijk en België
die dankzij dit fonds bijstand kunnen verlenen aan hun overzeese gebieden.
België heeft dus een duidelijke rol in de multilaterale samenwerking. In 1959
stort ons land een bijdrage van bijna een miljard Belgische frank aan de
internationale instellingen, 80% daarvan gaat naar het EOF.
Maar hoe staat het met de bilaterale hulpprogramma’s in dit decennium? Die
bestaan nog steeds en bloeien als nooit tevoren, maar ze worden vooral
gecoördineerd door de privésector. Tot 1958 luidt het standpunt van de
overheid dat België zich op de eerste plaats moet richten op bilaterale hulp
voor Congo en Rwanda-Urundi. Aan deze gebieden worden vanaf 1952
voorschotten uitbetaald uit de Schatkist (in 1962 zijn die opgelopen tot
verschillende miljarden) waarvan nooit terugbetaling wordt geëist. De overige
interventies beperken zich tot het toekennen van enkele beurzen en de
dringende of humanitaire hulp na natuurrampen.
Heel anders gaat het eraan toe bij de organisaties en verenigingen: daar
wemelt het van de hulpprojecten. Zo’n 200 verenigingen interesseren zich op
de een of andere manier voor de ontwikkelingslanden. Velen zijn actief in
Congo en Rwanda-Urundi, waar ze soms gebruik kunnen maken van
staatssubsidies. De organisaties zijn gebonden aan religieuze en politieke
bewegingen, universiteiten, vakbonden en vrijwilligersorganisaties. Daarnaast
zijn er ook nog de vrijwilligers op het terrein, vooral leerkrachten en het
medische personeel. De rest van Afrika trekt weinig hulporganisaties aan, met
uitzondering van Marokko. In Latijns-Amerika zijn organisaties aan het werk in
Chili, Brazilië, Bolivia en Colombia; in Azië vinden we ze vooral terug in India
en Pakistan. Een indrukwekkende golf van internationale hulpprojecten dus,
die scherp contrasteert met het gebrek aan interesse van de Belgische
politiek voor de derdewereldlanden. De Belgische ontwikkelingshulp beperkt
zich vooralsnog tot Congo en Rwanda-Urundi.
De Belgische officiële ontwikkelingshulp in de jaren ’50 wordt vooral
gerealiseerd via de internationale organisaties. In België zijn er geen politieke
richtsnoeren en er vindt geen overleg plaats tussen de verschillende
ministeries.
9