Kroniek van een halve eeuw Belgische Ontwikkelingssamenwerking

Deel drie
De ontwikkelingssamenwerking: projecten en cijfers
Hoofdstuk 5: Sectoraal beleid en samenwerkingsprojecten
Bijna alle acties van de Belgische ontwikkelingssamenwerking, die meestal
met de algemene benaming ‘projecten’ worden aangeduid, komen voort uit
bilaterale of multilaterale onderhandelingen tussen regeringen, tussen nietgouvernementele
organisaties of tussen regeringen en internationale
organisaties waaraan België actief deelneemt. Sinds 1960 zijn duizenden
projecten in ontwikkelingslanden gefinancierd of gesubsidieerd door de
publieke of de privésector. In dit werk kunnen we onmogelijk al deze acties
doornemen, en we beperken ons dan ook tot de analyse van het sectorale
beleid van de bilaterale samenwerking waarover de regeringen onderling
onderhandelen (directe bilaterale samenwerking). Daarvan zullen we een
aantal voorbeelden geven. Verschillende projecten die in dit hoofdstuk
genoemd worden, werden ook al beschreven in hoofdstukken twee en drie.
Besluitvormingsmechanismen en het opzetten van projecten
Er is directe bilaterale samenwerking tussen België en landen waarmee de
regering een akkoord heeft afgesloten over de uitvoering van een project of
een algemeen samenwerkingsprogramma. In het laatste geval wordt er
onderhandeld over een algemene samenwerkingsovereenkomst in de vorm
van een internationaal verdrag dat vervolgens ondertekend wordt door de
Belgische regering en die van het ontwikkelingsland. Soms wordt een
‘intentieverklaring’ gebruikt als algemene overeenkomst, vooral met Zuid-
Afrika, de Filipijnen en Uganda: dat is een minder uitgebreid document dat
ook niet dezelfde rechtskracht heeft. Het is ook mogelijk dat er een
samenwerkingsprogramma wordt opgezet zonder dat er sprake is van een
verdrag, zoals met Kenya.
De algemene overeenkomsten worden geregeld door een uitvoerend orgaan,
de Algemene Gemengde Commissie, die regelmatig bijeen moet komen om
de beleidslijnen voor de middellange termijn en het samenwerkingsprogramma
voor de volgende drie tot vijf jaar vast te leggen. In deze
commissie komen vertegenwoordigers (in principe zijn dit ministers) uit België
en uit het partnerland bij elkaar. De vergadering wordt voorbereid door
sectorale afvaardigingen van de overheid en door vertegenwoordigers ter
plaatse die verbonden zijn aan de Belgische ambassades. In landen met een
aanzienlijk programma zoals de Democratische Republiek Congo, Rwanda en
Burundi, wordt er jaarlijks of iedere twee jaar een Algemene Gemengde
78