Kroniek van een halve eeuw Belgische Ontwikkelingssamenwerking

is, omdat het proces steeds verstoord wordt door problemen van politieke
aard.
In 1984 verklaarde de Raad van State de benoeming van de administrateurgeneraal
uit 1977 inderdaad ongeldig. Daarop volgde een politiek imbroglio
voor het benoemen van een opvolger: die werd pas aangewezen in 1991. In
de tussentijd werd het ABOS geleid door vier waarnemend administrateursgeneraal.
Na de hervorming van 1992 kreeg de nieuwe structuur nauwelijks de tijd om
aan zijn proeftijd te beginnen. Meteen kreeg het ABOS af te rekenen met
nieuwe problemen, deze keer van buitenaf. In de drie Afrikaanse landen
(Zaïre, Rwanda en Burundi) waar in 1989 nog steeds bijna de helft van de
totale ontwikkelingshulp naartoe ging, was de situatie woelig. Tussen 1990 en
1994 werden alle samenwerkingsprogramma's met die landen stopgezet.
Voor de administratie betekende dit het einde van een samenwerkingsvorm
de zijn wortels had in de koloniale periode. Voor de politiek betekende het dat
de hele Belgische ontwikkelingshulp opnieuw moest worden bekeken. De
zware crisis leidde tot een afname van het budget bestemd voor
ontwikkelingshulp: dat bedroeg in 1989 nog 0,46% van het bnp, maar kwam
plots niet meer boven de 0,35% uit.
De moeilijkheden bleven zich maar opstapelen. In 1995 vestigde een
campagne in de pers de aandacht van het publiek op een tiental groots
opgezette, megalomane projecten die weinig of niets bijdroegen tot de
ontwikkeling van de desbetreffende landen. Er werd met een beschuldigende
vinger naar de administratie gewezen, hoewel het al snel duidelijk werd dat de
beslissingen over die projecten elders werden genomen. Maar iedereen wist
dat het ABOS interne moeilijkheden had, en dat maakte het nog verleidelijker
om de schuld daar te leggen.
De Kamer was van menig dat deze onthullingen onrustwekkend waren en
richtte een Kamercommissie op belast met de opvolging van het ABOS. In
1997 publiceerde die commissie haar rapport, waarin vijf belangrijke
problemen werden vastgesteld: de doelstellingen waren niet nauwkeurig
genoeg vastgelegd en de structuur en het personeel van het ABOS waren
niet opgewassen tegen de grote hoeveelheid taken. De structuren waren niet
efficiënt genoeg en er was geen goede methode voor de controle en de
beoordeling van de projecten. Ten slotte bestond er confusie tussen de
‘ontwikkelingssamenwerking’ en ‘buitenlandse handel’. Staatssecretaris
Moreels bestudeerde de vaststellingen van de commissie en stelde een
hervorming op grote schaal voor. Het voorstel werd door de regering
goedgekeurd in juli 1997.
In haar aanbevelingen had de opvolgingscommissie ook voorgesteld om een
organieke wet aan te nemen betreffende de Belgische internationale
samenwerking, om zo de continuïteit van het beleid te garanderen. De
48