Kroniek van een halve eeuw Belgische Ontwikkelingssamenwerking

die vervolgens werden verkocht aan kleine kippenkwekerijen. Er kwamen
opleidingen voor dierenartsen en extra materiaal; er werden kleine
slachthuizen gebouwd; moeraslanden werden drooggelegd. Men bouwde
kleine betonnen bruggen en markten om de handel van landbouwproducten
te stimuleren, terwijl in elk dorp een opleidingscentrum voor de boeren werd
geopend.
Het illusieloze decennium, de jaren ’80: op zoek naar een nieuwe weg
In 1982 kondigt Mexico aan dat het niet langer in staat is zijn schulden af te
betalen. Dit veroorzaakt een golf van paniek binnen de internationale
organisaties, de donorlanden en de schuldeisers. Door de schuldenlast die
moet worden terugbetaald, de daling van de grondstofprijzen en de
economische recessie in de geïndustrialiseerde landen staan de
derdewereldlanden er economisch slecht voor. De staten beven op hun
grondvesten.
Dit luidt een nieuwe fase van de ontwikkelingssamenwerking in, waarbij een
stuwende rol is weggelegd voor het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en
de Wereldbank. Zij vragen om draconische maatregelen en leggen strikte
beperkingen op voor het toekennen van nieuwe leningen. De begunstigde
landen moeten structurele aanpassingsmaatregelen doorvoeren. Ze moeten
nu eigenlijk een heel andere koers gaan varen: in plaats van hun
binnenlandse markten te ontwikkelen, zoals ze tot dan toe hadden gedaan,
moeten ze hun uitvoercapaciteit verhogen. Ze kunnen niet langer
protectionistische maatregelen nemen maar moeten hun markt openstellen.
De economie was steeds in handen geweest van de staat met een belangrijke
rol voor de overheidsondernemingen, maar nu moeten die het veld ruimen
voor de privésector.
Hoewel de structurele aanpassingsprogramma's (SAP) voor ieder land
verschillend waren, kunnen we er toch een aantal gemeenschappelijke
elementen in terugvinden: men moet selectiever zijn in de overheidsuitgaven,
gezondheidszorg en onderwijs mogen niet langer gratis ter beschikking
worden gesteld, er moeten fiscale hervormingen worden doorgevoerd, het
handelsverkeer en de directe investeringen uit het buitenland moeten worden
geliberaliseerd en de overheidsbedrijven moeten worden geprivatiseerd.
Een deel van de steun wordt nu toegekend onder de vorm van
programmahulp, verschillend van de projecthulp, die populairder is. Het gaat
om een reeks maatregelen van technische bijstand, schenkingen en vooral
leningen die de betalingsbalanstekorten moeten opvangen of die moeten
dienen om structurele hervormingen door te voeren.
Die radicale herziening van de hulpprogramma's zaait verwarring in het beleid
35