Kroniek van een halve eeuw Belgische Ontwikkelingssamenwerking

watervoorzieningen in de boerendorpen en het onderhoud van de wegen. Er
werd onderhandeld over nieuwe programma's: de bouw van sociale
woningen, de universiteitsgebouwen in Bujumbura, hydraulische systemen
voor het platteland en een waterleiding in Kibungo. Ook vandaag blijft de
technische bijstand in deze sector een vorm van samenwerking die
onontbeerlijk is voor uiterst technische projecten. In 1980 werden er in
Rwanda en Burundi studiebureaus opgericht voor de subsector bouw,
bestaande uit Belgische en nationale deskundigen. Sindsdien beschikken
deze landen over genoeg knowhow en moeten ze niet meer systematisch een
beroep te doen op buitenlandse consultants.
In 1974 kondigde de minister aan dat de ontwikkelingssamenwerking een
nieuwe richting uit zou gaan, die bepalend bleef tot in de jaren ’90. Er was
sprake van een steeds toenemende samenwerking met de privésector (vooral
met de studiebureaus) een grotere geografische spreiding. Die samenwerking
kwam er door de toename van hoogtechnologische projecten, waarvoor het
overheidspersoneel niet over de juiste vaardigheden beschikte. De projecten
besloegen een beperkt aantal sectoren: stadsplanning (Indonesië, Marokko,
Kameroen), een studie voor transafrikaanse wegen (Midden-Afrika), de
aanleg van havens (Banana aan de Zaïrestroom, Kigoma aan het
Tanganyikameer, Mwanza aan het Victoriameer, Villaroel in Bolivia, Beira in
Mozambique), het opknappen van spoorwegen (Vietnam, Maleisië, Zaïre) en
de aanleg van elektriciteitsnetten (Zaïre, Ecuador). Omdat deze projecten tot
het domein van de gebonden hulp behoorden, werden de studies uitgevoerd
door grote Belgische bureaus. Veel van deze projecten kwamen in de
vergeethoek terecht, niet omdat ze niet interessant waren, maar omdat ze niet
erg dringend waren en meestal heel duur. Het was daarom vaak moeilijk, zo
niet onmogelijk, om er middelen voor vrij te maken.
In 1978-1980 werd België getroffen door de recessie en ondernemingen
vroegen om extra financiële middelen voor de uitvoer. In 1981 gaf de
staatssecretaris gehoor aan die oproep en hij stelde vast dat de
ontwikkelingshulp ook “meer inspanningen voor de infrastructuur” moest gaan
leveren. Vanaf dat moment kwamen er naast de studies en de interventies die
te maken hadden met infrastructuurprojecten in andere sectoren, ook steeds
meer schenkingen van materiaal. Het gaat dan vooral om spoorwegmaterieel,
maar ook om uitrusting voor de aanleg van een telefoonnet, voor het bouwen
van luchthavens, geneeskundig materiaal, materiaal voor radiocommunicatie
en materieel voor de scheepvaart.
De eindbeslissing voor veel van deze interventies lag bij de politiek. Er was
geen sprake van enige planning of voorafgaande evaluatie, en soms ging het
over projecten voor landen waar de Belgische ontwikkelingssamenwerking
helemaal niet actief was. Een goed voorbeeld daarvan is de levering van
107