Kroniek van een halve eeuw Belgische Ontwikkelingssamenwerking

voorkeur docenten aan te werven met een licentiaatsdiploma in de
wetenschappen.
Tegelijkertijd kregen de technische- en beroepsopleidingen, toch van groot
belang voor de sociaaleconomische ontwikkeling van de drie landen, niet de
aandacht die ze verdienden. Dat was tenminste het geval in Congo: er waren
te weinig docenten en zij moesten bovendien werken met versleten en
verouderd materiaal. Er was echter een uitzondering: de middelbare
technische school van Kicukiro in Rwanda, opgericht in 1958, die opgeknapt
werd dankzij Belgisch-Nederlandse ontwikkelings-samenwerking.
Wat de drie universiteiten van Congo betreft (Kinshasa, Lubumbashi,
Kisangani) beperkte België zich tot het toekennen van subsidies en de
aanstelling van enkele professoren, net als in de tijd van de kolonie. Ons land
speelde daarentegen wel een grote rol bij de ontwikkeling van de Universiteit
van Burundi, waar een landbouwfaculteit werd opgericht. In samenwerking
met de Universiteit van Gent steunde de Belgische overheid de opening van
een faculteit geneeskunde in Rwanda.
Tussen 1971 en 1973 vond er een eerste grote ontwikkeling plaats in alle
richtingen van het onderwijs. Het gemeenschappelijke kenmerk daarvan is
een standaardisering in de vorm van projecten. In 1971 werd de Universitaire
Technische Samenwerking (UTS) opgericht, een systeem dat op alle
partnerlanden kon worden toegepast: Belgische universiteiten werden
betrokken bij de uitwerking van een beleid op dit gebied en ze kregen de
verantwoordelijkheid voor het beheer van de projecten en voor de aanwerving
van het academische personeel. Er werden doctoraatsbeurzen toegekend
voor de opleiding van toekomstige professoren. Direct daarna werden vijftien
projecten ondertekend, waarvan tien alleen al voor Zaïre, die duidelijk gericht
waren op de exacte wetenschappen en op de opleiding van ingenieurs. In
1976 voegde België daar voor Belgische universiteiten de mogelijkheid aan
toe om eigen initiatieven te ontplooien in ontwikkelingslanden en
internationale stages te organiseren.
In 1972 was het algemeen middelbaar onderwijs aan de beurt voor een
grondige reorganisatie, waarbij de nadruk gelegd werd op de opleiding van
docenten aan een Institut supérieur pédagogique (ISP) in de provinciehoofdsteden.
De ISP’s beschikten allemaal over een veelzijdig team van
ervaren ontwikkelingswerkers. In de buurt van de instituten werden praktijkscholen
geopend waar eveneens ontwikkelingswerkers onderwezen, vooral in
de wetenschappelijke vakken. Tussen 1972 en 1976 kreeg het personeel dus
te maken met een dubbele beweging: de ISP’s trokken mensen aan, terwijl
andere leerkrachten, van wie de kwalificaties niet meer pasten bij de
studieprogramma’s, zich terugtrokken. In de loop der jaren (deze evolutie ging
85